Нюур хуудаһан
Буряад Улас
Буряад орон, албан ёһонойхёор - Буряад Улас (Орос: Республика Бурятия; Монгол: Буриад Улс) болбол Оросой Холбоото Уласай нютаг можо, бүридэлдэнь ородог улас юм. Холбоото уласай Алас Дурнын тойрогой (Алас Дурнын федеральна тойрогой), мүн Алас Дурнын эдэй засагай районой бүридэлдэ ородог. Буряад Улас 351,334[2] км2 газар дэбисхэртэй (Оросой газар дэбисхэрэй 2,05%).
УншахаБуряадууд
Буряад зон гү, али Буряад арад — Мүнөө сагай буряад Ара, Үбэр Байгалаар анхан сагһаа таран нютагжаһан буряад хэлэтэй арад түмэн. Оросой Холбоото Уласай Буряад Уласта, Эрхүү можодо (Усть-Ордагай Буряадай тойрог) болон Үбэр Байгалай хизаарта (Агын Буряадай тойрог) ажаһуудаг юм. Оросой Холбоото Уласһаа гадна Монгол Уласта, Хитадай Арадай Уласай зүүн хойто нютагуудта хэсэг хэсэгээр, мүн тиихэдэ дэлхэйн хэдэн гүрэнүүдээр таран ажамидардаг.
УншахаБуряад хэлэн
Алтайн хэлэнэй изагуурай буряад арад түмэнһөө хэрэглэгдэжэ бай монгол хэлэнэй бүлэгэй xэлэн-аялгуу юм.
Уншаха
Сагаан һара
Монголшуудай уламжалалта шэнэ жэлэй баяр, угай, арадай һайндэр юм. Сагаалган монгол литээр жэлэй эхин болоно.
УншахаУлаан-Үдэ
Буряад Уласай ниислэл хото. 1666 ондо Үдэ гол Сэлэнгэ мүрэн хоёрой уулзуур дээрэ байгуулагдаһан түүхэтэй. Мүнөө Улаан-Үдэ хотодо 436 мянга гаран хүн ажамидардаг (2023).
УншахаБайгал далай
Байгал далай, Байгал нуур – дэлхэйн эгээл гүнзэгы нуур. Далайн гүнзэгынь 1637 метр, утань 636 модо, үргэниинь 25-hаа 79,4 модо хүрэтэр, дунда зэргынь үргэн 48 модо болоно.
Уншаха«АБАЙ ГЭСЭР»
Баатарлиг үльгэр "Абай Гэсэр" арадай оюун бодолой дээжэ зохёол байха зуураа, үеһөө үедэ дамжуулагдан ерэһэн эрдэни зэндэмэнимнай болоно.
УншахаХоца Намсараев
Намсарайн Хуса (рус. Хоца Намсараевич Намсараев, апрелиин 27 (майн 9) 1889, Дээдэ Хэжэнгэ, Хэжэнгын аймаг — июлиин 28 1959, Улаан Үдэ) — буряадай уран зохёологшо.
УншахаКалашников Исай Калистратович
зүблэлтын зохёолшон. 1963-н онһоо уран зохёолшодой холбооной гэшүүн, 1970-н ондо Буряадай АССР-эй Гүрэнэй шагналда хүртэһэн байна. 1973-н ондо Буряадай Арадай уран зохёолшон гэһэн нэрэ зэргэ олгогдоо. Нэн түрүүн Чингисханай түүхэтэ ехэ хэрэгүүд тухай 1978 ондо гараһан «Жестокий век» романай автор гээд олондо мэдээжэ.
УншахаБүхэ барилдаан
Бүхэ барилдаан (ᠪᠥᠬᠡ ᠪᠠᠷᠢᠯᠳᠤᠭᠠᠨ) гээшэ буряад-монголшуудай тамирай наадануудай заншалта зүйл, эрын гурбан нааданай нэгэниинь болоно.
УншахаБуряад Уласай ой модоной баялигууд
Түрэл һайхан Буряад оромнай ой модоор айхабтар баян юм. Эхэ байгаали элдэб түрэлэй модо маанадта бэлэглэнхэй.
УншахаБуряад үнэн
1921 оной декабриин 21-дэ ᠪᠤᠷᠢᠶᠠᠳ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯᠦᠨ ᠦᠨᠡᠨ (Buriaad-Mongoliin ynen/Буряад-Монголой үнэн, Бурят-Монгольская правда) гэжэ нэрэтэйгээр Шэтэ хотодо барлагдажа эхилһэн түүхэтэй.
УншахаБуряад театр
Хоца Намсараевай нэрэмжэтэ Буряадай гүрэнэй академическэ драмын театр 1932 оной июлиин 7-й үдэр Намжил Балданогой «Таһалдал» гэһэн зүжэгээр нээгдэһэн түүхэтэй.
Уншаха