4-р Далай Лама

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
Ёндон Жамсо
4-р Далай Лама
Файл:4DalaiLama.jpg
Засаглал 1601–1617
Үмэнэхэ дүрэ Соном Жамсо
Хойто дүрэ Лубсан Жамсо
Түбэд ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་
Вайли yon tan rgya mtsho
Галиг
(БНХАУ)
Yoindain Gyaco
Хитад 雲丹嘉措
Түрэһэн үдэр 1589
Flag of Yuan Dynasty.jpg Монгол
Наһа нүгшэһэн 1617
Түбэд

Ёндон Жамсо (түбэдөөр ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་) Дүрбэдүгээр Далай лама байһан болоод билэгиин тоололой шороон үхэр жэлэй 12-р һарын 30-ндо Монголдо түрэһэн.[1]. Зарим эх сурвалжид түүниие үхэр жэлэй нэгэ һарада түрэһэн гэдэг[2].

Түмэдын Алтан хаан болон 2-р эхэнэр Пакен Нулагын дундаһаа түрэһэн Чокур омогой удирдагша Сүлтэмсоожын хүүбүүн тэрээр Алтан хаанай томо аша хүүбүүн юм. Ёндон Жамсо 6-р Далай ламые эсэ тоосбол ганса нэгэн Түбэд үндэһэтэн бэшэ Далай лама юм (6-р Далай лама Монпа хүн байһан болоод Монпа нарые Түбэдын нэгэ яһатан, эсэбэл ойро түрэлэй үндэһэтэн гэжэ үзэдэг).

Түбэдэй зүншэ Нэчунг, Цангпа ламо нара Далай ламын хойто дүрэ Монголдо түрэнэ гэжэ таамаглаһан. Тэрэ үедэ 3-р Далай ламын ахлаха дагалдагша Түбэдэй эрх баригшадта тэрэ тухай, Далай ламын хойто дүрэ тодорһон хэмээн иин захяа ябуулһан гэдэг[1]:

"Түүнтэй 1601 ондо Хэйсүй (Үбэр Монголой Хүхэ хото)-до уулзаһан Дрепунг хиид болон Ü-гийн хунтайж нара түүниие хүлээн зүбшөөрэһэн."[3]

1599 ондо 10 наһатай Ёндон Жамсын аба болон Түбэдэй лама нара, албанай хүмүүс болон 1000 монгол сэрэгэй хамтаар Түбэдые зорин хүдэлжэ, зам дагуух бүхэ томохон сүмэ Түбэдэдэ морилжээ[4].

Тэрээр Лхасада хүрэлсэн ерээд, Далай ламада үргэмжэлэгдэжэ, Гадэн хиидын хамба асан, Зонховын удмын Сангэн Ринченээр шажанай хэрэг заалгуулжээ.[5]

Зүүлтэ

  1. 1,0 1,1 Thubten Samphel and Tendar (2004), p.87.
  2. Mullin (2001), p. 167.
  3. Stein, R. A. (1972). Tibetan Civilization, p. 82. Stanford University Press. ISBN 0-8047-0806-1 (cloth); ISBN 0-8047-0901-7 (paper).
  4. Mullin (2001), pp. 172-173
  5. Thubten Samphel and Tendar (2004), p.89.