Түбэд
Түбэд Файл:Töbed.PNG | ||||||
|
||||||
Ниислэл | Лхаса | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
Албан хэлэн | Түбэд хэлэн, Хитад хэлэн | |||||
Түрэ засаг | Булимтарагдаһан орон, Сүлэлгэдэ засаглал | |||||
- | Түрын тэргүүн | Лобсан Сангай | ||||
Уласай хурал | Сүлэлгэдэ Хурал | |||||
Түүхэ | ||||||
- | 1950 | Хитадһаа булимтарагдаһан | ||||
- | 1959 оной апрелиин 28 | Түб Түбэдэй Захиргаа байлуугдаһан | ||||
Хүн зон | ||||||
- | Тоосоо () | 6 сая Түбэдшүүд | ||||
Сагай бүһэ | +8 |
Хадамал | |
---|---|
Монгол үзэгээр | Файл:Töbed.PNG |
буряад кирилл. | түбэд |
монгол кирилл. | төвөд |
Түбэд (Tүбэд үндэһэтэнэй нютаг болохо үндэрлиг орон.Tүбэдэй үндэрлиг (Хүхэ Нуур-Tүбэдэй үндэрлиг) хэмээхэ энэ газар орон дундажаар далайн түбшэнһөө дээшэ 4900 метрда үргэгдэбэ.
Үгүүлэн бай Түбэд орон үдэгөө Сычуань можо, Хүхэнуур можодо хубаагдадаг. Түбэдһөө гадна Монба, Хотон, Чян, Лоба зэрэг яһан үндэһэтэн амидардаг.
Түүхэ
618 ондо Түбэд Соронзон Гомбо хаанай доро нэгэдхэгдэжэ, 841 он хүрэтэр хүсэрхэгээр оршоһон түүхэнд Түбэдэй эзэнтэ гүрэн гэжэ тэмдэглэжээ. Түүнһээ хойшо Шигацэ дахи Түбэд ударидалгад нэрэ түдэй нэгэдэдэг байһан ба түүнһээ хойшо зарим зуунуудта Нанхяад, Манжын ударидалга, нүлөөлэл доро орожо байба.
1951 ондо Түбэдые өөрын салшагүй хэһэг гэжэ үзэһэн БНХАУ сэрэгэй хүсэнээр нэгэдхэгдэжэ үдэгөө Түбэдэй өөртөө заһаха Орон, Хүхэ Нуур болон Сычуань можын баруун бэеээр 5.4 сая гаруй Түбэд хүн амидаран һуужа байна. 1959 ондо Түбэдтэ гараһан боһолгоһоо үүдэн Далай Лама нютагтаа байха аргагүй боложо Энэдхэг рүү дүрбэн гарһанһаа хойшо дахин эхэ нютагтай ошохо боломжогүй байна.
Зүүлтэ