Яшин Виктор Николаевич

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
Рувикидэ иимэ обогтой ондоо хүнүүд тухай үгүүлэлнүүд бии Яшин.
Яшин Виктор Николаевич
Яшин Виктор Николаевич.jpg
Түрэһэн һара/үдэр 1922 оной январиин 29
Түрэһэн газар Алас Дурнын Уласай, Хабаровск хото[1]
Наһа бараһан һара/үдэр 1952 оной октябриин 28
Наһа бараһан газар Улаан-Үдэ хото
Хамаадал  СССР
Сэрэгэй түрэл янзань Зүблэлтэ Социалис Уласуудай Холбоон Агаарай Сэрэгэй Хүсэнүүд
Алба хэһэн жэлнүүд 1938 он—1949 он
Нэрэ зэргэ Майор ВВС СССР
Хуби Хюдалгын 133-дахи авиационно полк
Дайн/байлдаан Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайн
Шангууд ба шагналнууд
Герой Советского Союза
Орден Ленина Орден Красного Знамени Орден Красного Знамени Орден Отечественной войны I степени
Орден Отечественной войны I степени Медаль «За победу над Германией в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг.»
Логотип РУВИКИ.Медиа РУВИКИ.Медиа дахи Медиафайл

Яшин Виктор Николаевич (1922 оной январиин 29-дэ түрэһэн, Алас Дурнын Уласай, Хабаровск хото — 1952 оной октябриин 28-да наһа бараһан, Улаан-Үдэ хото) — Зүблэлтэ Сэрэгэй лётчик, Эсэгэ Ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнда хабаадагша, Белоруссиин 1-дэхи фронтын, агаарай 16-дахи армиин, агаарай хюдалгын 6-дахи корпусай, агаарай хюдалгын 234-дэхи полкын, агаарай хюдалгын 133-дахи полкын эскадрилиин захирагша, майор, Зүблэлтэ Холбооной Баатар.

Намтар

[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Хабаровск хотодо 1922 оной январиин 29-дэ түрэһэн намтартай[2]. Ород яһатан. 1936 онһоо Лосиноостровско тосхондо (мүнөөнэй Москва хотын хилэ дотор) ажаhуугаа. Һургуулида долоодохи анги болотор һураад дүүргээ, 1938 ондо Мытищииин мэргэжэл олгодог һургуули дүүргэһэн байна. Мытищиин вагон бүтээлгын заводто токарьр мэргэжэлээр хүдэлөө. Мытищиин аэроклуб 1938 ондо дүүргээ.

Сэрэгэй албанда 1938 оной ноябрь һараһаа. 1940 ондо Качинскэ хотын лётчикнуудай сэрэгэй агаарай һургуули дүүргээд, 1942 оной февраль болотор тэндээ лётчик-заабаришан болоод байгаа.

Эсэгэ Ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнда хабаадагша: 1942 оной февраль-сентябрь һарануудта — агаарай хюдалгын 163-дахи полкын хэсэгэй захирагша; 1942 оной сентябрь һарада — 1944 оной октябрь һарада — лётчик, хэсэгэй захирагша, агаарай хюдалгын 157-дохи полкын ниидэлгын эскадрилиин захирагша; 1944 оной октябрь һарада — 1945 оной январь һарада — агаарай хюдалгын 133-дахи полкын ниидэлгын эскадрилиин захирагша; 1945 оной январь-май һарануудта агаарай хюдалгын 233-дахи полкын ниидэлгын эскадрилиин захирагша байһан.

Калининска фронт, Түбэй фронт болон 1-дэхи Белоруссиин фронтдо дайлалдаа.

В. Н. Яшинда Зүблэлтэ Холбооной Баатарай нэрэ зэргэ олгохо тухай дэбшүүлэлгэһээ:

…1943 оной сентябриин 7-до Зүблэлтэ Сэрэгэй гурбан лётчигууд Яшин, Русецкий, Трофимов гэгшэд Смоленскэ шадар болоһон агаарай байлдаанда дайсанай 16 хюдагша самолёдуудые усадхажа, дайсанай бомбардировщигуудые амжалтатайгаар добтолхо арга ондоо бүлэг сэрэгшэдтээ олгоһон байха юм. Үдэрэй эсэстэ тэдэ, тэрэл бүридэлөөрөө, 4 хейнкель маягай болон 2 фокке-вульф гэһэн самолёодуудые буудажа унагаагаа.

Белоруссиин 1-дэхи фронтын, агаарай 16-дахи армиин, агаарай хюдалгын 6-дахи корпусай, агаарай хюдалгын 234-дэхи дивизиин, агаарай хюдалгын 133-дахи полкын эскадрилиин захирагша капитан Яшин 1944 оной август һара болотор 184 дайшалхы ниидэлгэнүүдые хэжэ, 42 агаарай тулалдаануудта өөрөө 16 дайсанай самолёдуудые буудажа унагааһан байна.

Зүблэлтэ Холбооной Баатарай үндэр нэрэ зэргэ, Ленинэй орден болон Алтан Одоной медаль № 3075 дугаартай капитан Виктор Николаевич Яшинда СССР-эй Дээдын Зүблэлэй Президиумэй Зарлигаар 1944 оной октябриин 26-да олгогдоо.

Дайнай үедэ тэрэ ЛаГГ-3, Як-1, Як-7, Як-9 ба Як-3 гэһэн агаарай хюдалгын онгосонууд дээрэ 246 дайшалхы ниидэлгэнүүдые хэжэ, 56 агаарай тулалдаануудта хабаадаһан, тиихэдэ тэрэ өөрөө 26 дайсанай самолёдуудые болон 1-дэхи бүлэгэй бүридэлдэ дайсанай — 3-н Junkers Ju 87, 1-н Junkers Ju 88, 4-н Focke-Wulf Fw 189 Uhu (+1 бүлэгэй бүридэл соо), 15-н Focke-Wulf Fw 190 Wurger, 2 Messerschmitt Bf.109[3].

Дайнай һүүлээр Агаарай Сэрэгтэ Хүсэнүүдтэ үлэжэ (Германида Зүблэлтэ сэрэгүүдэй бүлэгэй бүридэлдэ) албаяа үргэлжэлүүлээ. 1946 ондо Агаарай Сэрэгтэ Хүсэнүүдэй Липецкын офицернуудай ниидэлгын-тактическа дээдэ һургуули дүүргээ. 1949 оной май һараһаа хойшо майор В. Н. Яшин — сэрэгэй нөөсэдэ табигдаа.

1949—1950 онуудта № 381 дугаарай авиазаводто (Москва хото) туршагша лётчик; олоор бэлдэгдэһэн МиГ-15 гэһэн реактивна хюдагша онгосонуудые туршажа шалгадаг һэн. 1950 ондо — № 30 дугаарай авиазаводой туршагша лётчик (Москва); олоор бэлдэгдэһэн Ил-28 гэһэн реактивна бомбардировщигуудые туршажа шалгадаг байһан. 1950—1951 онуудта ниидэлгэ шэнжэлгын дээдэ һургуулиин (Москвагай можын Жуковска хото) туршагша лётчик. 1951—1952 онуудта — № 168 дугаарай авиазаводто (Ростов-на-Дону) туршагша лётчик, 1952 онһоо — № 99 дугаарай авиазаводто (Улаан-Үдэ хото) туршагша лётчик; олоор бэлдэгдэһэн МиГ-15УТИ гэһэн реактивна һуралга-һорилгын хюдагша самолёдуудые туршадаг байһан.

Улаан-Үдэ хотодо ажаһуугаа. 1952 оной октябриин 28-да амяа хорложо наһа бараа. Похоронен в Улаан-Үдэдэ хүдөөлүүлэгдээ.

Шагналнууд ба нэрэ зэргэнүүд

[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]
  • Зүблэлтэ Холбооной Бааатарай «Алтан Одон» медаль (СССР)
  • Ленинэй орден
  • Хоёр, Улаан Тугай орден
  • Хоёр, Эсэгэ Ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнай I шатын орден
  • медальнууд
  • 4-дэхи зэргын туршагша лётчик (1950)
  • майор (1948)

Дурасхаал

[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]
Хабаровск, Яшина уйлсэ (Калинина уйлсын уулзуур).
  • Баатар сэрэгшын нэрэ Улаан-Үдэ хотын шэнэ микрорайоной уйлсэнүүдэй нэгэндэ олгогдоо.
  • Хабаровск хотын Кировскэ аймагта В. Н. Яшинай нэрэмжэтэ уйлсэ бии.

Ажаглалта

[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]
  1. ↑ Ныне Хабаровский край, Россия
  2. ↑ Пронякин К. А. Первые летчики на Дальнем Востоке России: влетевшие в историю (справочник. 196 биографий). К 80-летию Хабаровского края, к 95-летию Гражданского Воздушного флота России и к 100-летию Восточного военного округа. Приветствия: Героя России Г. В. Жидко, С. И. Авакянца, С. И. Фургала, А. С. Николаева; предисл. Т. В. Барановой; послесл.: А. М. Будника, В. М. Куканова. — Хабаровск: ООО «МедиаМост»; РГО, 2019. — 160 с., ил. (Серия: История развития авиации на Дальнем Востоке), стр. 108.
  3. ↑ Быков М. Асы Великой Отечественной. Самые результативные лётчики 1941-1945 гг. — М.: Яуза, Эксмо, 2007. — 1478 с.

Ссылкэнүүд

[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]
"https://bxr.ruwiki.ru/w/index.php?title=Яшин_Виктор_Николаевич&oldid=198485" хуудаһанһаа абтаһан