Япон эзэнтэ гүрэн

	Ехэ Япон эзэнтэ гүрэн ; 大日本帝國
	Эзэнтэ гүрэн
	Дуулал; японоор 君が代 (きみがよ) → Кимигаё; «Эзэн дээдэһээ танай хаан түрэ барилга»;
	; Япон 1942 ондо
Ниислэл	Токио
Хэлэн(үүд)	япон
Мүнгэн тэмдэгтэ	йенэ
Газар нютаг	1 984 000 км² (1938)
Хүн зон	77 700 000 (1920)
	Эзэн хаан
- 1868–1912	Мэйдзи эзэн хаан
- 1912–1926	Тайсё эзэн хаан
- 1926–1947	Сёва эзэн хаан

Япон эзэнтэ гүрэн (Ехэ Япон эзэнтэ гүрэн, японоор 大日本帝国 (だいにっぽんていこく)^[2]) гээшэ 1868 оной январиин 3-һаа 1947 оной майн 3 болотор^[3] Японой эзэн хаанда һуурилһан онсогой улас гүрэн болон тэрэнэй доро империалис бодолгоор эзэлһэн нютаг дэбисхэр гү, али Японой империалис үе юм. 1868 оной январиин 3 Мэйдзи шэнэшлэлэй үрэ дүндэ Мэйдзи засагай газар байгуулжа 1947 оной майн 3 Японой Үндэһэн Хуули хүсэн түгэлдэр болохо хүрэтэр 79 жэл оршон байгаа. Мэйдзи шэнэшлэлээр түргэн нээлтэ бодолготой барууншаһан Азиһаа түрүүшын баян болон сэрэгээр хүсэтэй гүрэн болоһон байна.

Тиимэшье АНУ-тай Номгон далайн дайнай ашаар дайнай ябаса хубилалжа эсэсэй эсэстээ 1945 оной августын эхиндэ Хиросима ба Нагасаки атомой бомбодогдожо Зүблэлтын сэрэгэй Манжуурые добтолһоной һүүлдэ августын 14 Потсдамай уулзалтые хүлеэн абаба. августын 15-да холбоотонуудта албан ёһоор буужа үгөөд, сентябриин 2 Потсдамай уулзалтын тунхаглалда гарай үзэгөө табиба. Холбоотон сэрэг эзэмдэгшэ болоһон Америкын сэрэг Япон эзэнтэ гүрэниие буулгаба. Тэрэнэй һүүлдэ 1947 оной майн 3-да Японой Үндэһэн Хуули сахюулжа албан ёһоор үгы болобо.

Эзэн хаашуул

Бунханай нэрэ	Өөрын нэрэ	Бага наһанай нэрэ	Хааншалал	Үеын нэрэ
Мэйдзи Тэнно (明治天皇 ())	Муцухито (睦仁 ())	Сати-но-мия (祐宮 ())	1868–1912 (1890–1912)	Мэйдзи
Тайсё Тэнно (大正天皇 ())	Ёсихито (嘉仁 ())	Хару-но-мия (明宮 ())	1912–26	Тайсё
Сёва Тэнно (昭和天皇 ())	Хирохито (裕仁 ())	Мити-но-мия (迪宮 ())	1926–89	Сёва