Эжын үдэр - Орос гүрэндэ
| Эжын үдэр - Орос гүрэндэ | |
|---|---|
 | |
| Создатель | Оросой Холбоото Уласай Юрэнхылэгшын 1998 оной январиин 30-най Орос гүрэндэ № 120 дугаарай «Эжын һайндэр тухай» зарлиг |
| Тэмдэглэгдэнэ | ноябрь һарын һүүлшын гарагай долоондо |
Эхын үдэр - Орос гүрэндэ (ород хэлэн дээрэ - День ма́тери) — Оросой Холбоото Уласай Юрэнхылэгшын 1998 оной январиин 30-най Орос Уласта «Эхын үдэр тухай» № 120 дугаарай зарлигай ёһоор ноябрь һарын һүүлшын гарагай долоондо тэмдэглэгдэдэг һайндэр. Энэ үдэр заншалта ёһоороо бүхы эжынэрые, хүгшэн, нагаса эжынэрые амаршалдаг, үхибүүдые хүмүүжүүлхэ талаар амжалта туйлаһан эхэнэрнүүдтэ, олон үхибүүдэй эжынэртэ, гансаараа үхибүүдээ хүмүүжүүлжэ байһан эжынэртэ онсо анхарал хандуулагдадаг[1].
Түрүүшынхиеэ иимэ нэрэтэйгээр энэ хэмжээ ябуулга СССР-эй һандархын урда тээхэнэ, 1988 оной октябриин 30-да Баку хотын һургуулида үнгэргэгдэһэн байна. Энэ һайндэрые ород хэлэнэй ба уран зохёолой багша Эльмира Гусейнова эмхидхээ. Тэрэнэй оролдолгоор эхын эрхэдэ зорюулагдаһан һайндэрэй тоглолто бэлдэгдэжэ, үнгэргэгдэһэн байха юм. Тиихэдэ мартын 8-да адли бүхы эхэнэрнүүдые бэшэ, харин имагтал эжынэрые хүндэлжэ, жэл бүри энэ үдэрые һайндэр болгожо тэмдэглэхэ гэһэн уряал бүхы һурагшадта дурадхагдаа бшуу. Энэ хандалга олон сонинуудта хэблэгдээ. Тиихэдэ Эльмира Гусейновагай эльгээһэн һайндэрэй сценари, сэхыень хэлэхэдэ, хэдэн жэлэй үнгэрхэдэ, 1992 ондо «Һурагшадые хүмүүжүүлгэ» сэдхүүлдэ тунхаглагдаа[2][3][4].
Оросой Холбоото Уласта Эхын һайндэрэй һүлдэ тэмдэг - хонин сэсэг болоно. Сэсэг гээшэ тогтууритай лаб байдал, үнэн сэхэ байлга, харюу хүлеэдэггүй хайра дурые тэмдэглэнэ гэһэн арадай этигэл бии. Эдэ бүгэдэ хадаа эхэ хүнэй дүрэтэй нягта холбоотой[5].
Эхын үдэр болон һайндэрые угтуулан, бүхы Орос гүрэн дотор элдэб янзын сэдэбүүдтэй хэмжээ ябуулганууд: концерт-нааданууд, үзэсхэлэнүүд эмхидхэгдэдэг. Болбосоролой эмхинүүдтэ – һургуулинуудта, хүүгэдэй сэсэрлигүүдтэ баяр ёһололой хэмжээ ябуулганууд үнгэргэгдэнэ. Тэрээнһээ гадуур, гүрэн дотор Эхын үдэртэ зорюулагдаһан «Эжы, би шамда дуратайб!» гэһэн ниитэ нэрэтэй ниигэмэй үйлэ ябуулга үнгэргэгдэдэг юм. Һайндэрэй урда тээхи долоон хоногой туршада үйлэ ябуулгын хэмжээн соо эжынэртэ бэлэглэхэдэ тааруу сэдэбтэ зорюулагдаһан зурамал амарашлагануудые тараалга хэгдэдэг, мүн лэ һайндэртэ зорюулагдаһан бусад хэмжээ ябуулганууд эмхидхэгдэнэ[1].
Оросой Холбоото Уласай Юрэнхылэгшэ Владимир Путин 2022 оной август һарада «Баатар Эхэ» гэһэн нэрэ зэргэ байгуулагдаһан юм. Энэ нэрэ зэргэ 10-һаа олон үхибүүдые түрэжэ хүмүүжүүлһэн эхэнэрнүүдтэ олгогдоно. Шагнагдаһан эхэнэртэ нэгэ удаа нэгэ сая түхэриг түлэгдэдэг[5][6].
СССР гүрэндэ эжынэртэ барюулагдадаг тусхай шагналнууд байдаг байһан. Эхын эрхын медаль 5 гү, али 6 үхибүүдые түрэжэ, хүмүүжүүлһэн эхэнэрнүүдтэ барюулагдадаг һэн. 7, 8 гү, али 9 үхибүүдые түрэжэ, үндылгэһэн эжынэр «Эхын алдар соло» орденоор шагнагдадаг байһан. Тиигээд 10-һаа олон үхибүүтэй эжынэртэ орден барюулагдаад, «Баатар Эхэ» гэһэн нэрэ зэргэ олгогдодог һэн[7].
Ажаглалта
- ↑ 1 2 День матери: история и традиции празднования в разных странах. РИА Новости (2012-11-25). 2023-08-28 үдэртэ хандаһан.
- ↑ День матери: как появился праздник и где его принято отмечать. Рамблер (2016-11-27). 2023-08-28 үдэртэ хандаһан.
- ↑ День матери - краткая история праздника. istmira.com. 2023-08-28 үдэртэ хандаһан.
- ↑ Владислав Шанин (2022-11-25). День матери в России: История и традиции праздника. rg.ru. 2023-08-28 үдэртэ хандаһан.
- ↑ 1 2 Владислав Шанин (2022-11-25). День матери в России: История и традиции праздника. Российская газета. 2023-08-28 үдэртэ хандаһан.
- ↑ Путин подписал указ об учреждении звания «Мать-героиня». ТАСС (2022-08-15). 2023-08-28 үдэртэ хандаһан.
- ↑ День матери 2023 в России и мире: история и традиции праздника. kp.ru. 2023-08-28 үдэртэ хандаһан.