Гүрэнэй ниитэ нэгэн шалгалта
Гүрэнэй ниитэ нэгэн шалгалта (ЕГЭ, ород хэлэн дээрэ Единый государственный экзамен), гээшэ Оросой Холбоото Уласта дунда болбосоролой эмхинүүдтэ – һургуулинуудта, лицейнүүдтэ ба гимназинуудта сэхэ хүтэлбэритэй шалгалта, дунда юрэнхы болбосоролой программануудаар Гүрэнэй шалгалта үнгэргэхэ түхэл[1]. Энэ хадаа һургуули дүүргэхын шалгалта болон дээдэ һургуулида орохын шалгалта боложо үгэнэ. 2013 он болотор энэнь дунда мэргэжэлэй болбосоролой эмхидэ орохын шалгалта болодог байгаа, зүгөөр болбосоролой шэнэ хуулиин ёһоор тэрэ усадхагдаһан байгаа. Бүхы Орос гүрэн дотор шалгалта үнгэргэгдэхэдөө, нэгэ түхэлэй даабаринуудтай байдаг, ажалай шанар сэгнэхэ нэгэ янзын арганууд хэрэглэгдэдэг. 2009 онһоо хойшо ЕГЭ һургуулида түгэсхэлэй шалгалтануудай ганса түхэл ба дээдэ һургуулида орохо шалгалтануудай гол түхэл болодог, үшөө тиихэдэ удаадахи жэлнүүдтэ ЕГЭ дахинаа тушааха арга бии. Гүрэнэй нэгэдэһэн шалгалта ород хэлээр, тоо бодолгоор, хари хэлэнүүдээр (англи, германи, франци, испан), физикэ, хими, биологи, газар зүй, уран зохёол, түүхэ, ниигэмэй эрдэм, информатика гэхэ мэтэ хэшээлнүүдээр үнгэргэгдэдэг[2][3][4].
2015 ондо тоо бодолгын шалгалта юрэнхы ба тусхай шатануудта хубаагданхай[5]. Дээдэ һуралсалай эмхинүүдтэ һуралсалаа үргэлжэлүүлхэ һанаагүй дүүргэгшэдтэ үнэмшэлгэ абахын тула гү, али дээдэ һургуулида орохын шалгалтада «Математика» гэһэн предмет оруулагдаагүй байхадань тоо бодолгын юрэнхы хэмжээе тушааха хэрэгтэй. «Математикын» ородог шалгалтануудтай дээдэ һургуулинуудта һуралсалаа үргэлжэлүүлхэ дүүргэгшэдтэ тоо бодолгын мэргэжэлэй шэглэлтэй хэмжээнэй шалгалта тушааха хэрэгтэй.
2016 оной намар Амарай һургуулиин һурагшад бүхэроссиин хэмжээндэ хитад хэлээр гүрэнэй нэгэдэһэн шалгалта тушааба. Оросой Холбоото Уласта 2019 онһоо хитад хэлээр гүрэнэй нэгэдэһэн шалгалта нэбтэрүүлэгдээ[6].
2024 оной июниин 6-да ЛДПР, КПРФ болон СРЗП фракцинуудай һунгамалнууд заншалта гүрэнэй шалгалтануудые бусаагаад, ЕГЭ гэһэн шалгалта болюулха тухай хуули Дүүмэдэ оруулба[7].
Гүрэнэй ниитэ нэгэн шалгалтын нэбтэрүүлэлгэ
Түрүүшынхиеэ гүрэнэй ниитэ нэгэн шалгалта нэбтэрүүлхэ туршалга 2001 ондо Чуваш, Марий Эл, Яхад уласуудта, мүн тиихэдэ Самара, Ростов можонуудта һуралсалай найман шэглэлээр үнгэргэгдөө[8]. 2002 ондо гүрэнэмнэй 16 нютаг можонуудта гүрэнэй ниитэ нэгэн шалгалта нэбтэрүүлхэ туршалга үнгэргэгдэһэн байна[9]. Гүрэнэй ниитэ нэгэн шалгалтын туршалга 2003 ондо Ородой Холбоото Уласай 47 субъектүүдые, 2004 ондо гүрэнэй 65 нютаг можонуудые абаһан байна[10]. 2006 ондо Орос гүрэнэй 79 нютаг можонуудай 950 мянган шахуу һургуулиин һурагшад ЕГЭ тушааһан байна. 2008 ондо бүхы нютаг можонуудай нэгэ саяһаа дээшэ һурагшад тушаагаа. 2001–2008 онуудта үнгэргэгдэһэн гүрэнэй ниитэ нэгэн шалгалтын хэшээлдэ үзэхэ зүйлэй бүридхэл нютаг можо бүхэн өөһэдөө байгуулһан байна.
Гүрэнэй ниитэ нэгэн шалгалта тушааха тухай һанал бодолой авторынь сайд Владимир Филиппов, бэелүүлэгшэнь Владимир Хлебников болоһон байха юм[11].
Гүрэнэй нниитэ нэгэн шалгалтын эмхидхэлгэ болбосоролой болон эрдэм ухаанай һалбари хинадаг федеральна албан болбосоролой һалбарида хүтэлбэрииин ажал ябуулжа байһан Оросой Холбоото Уласай гүйсэдхэхы засаг зургаануудтай хамта бэелүүлнэ[12].
2023 оной ноябриин 17-до Рособрнадзорой хүтэлбэрилэгшэ 2026 он болотор гүрэнэй ниитэ нэгэ шалгалтада хабаатай системэнүүдые дотоодын программна хангамжада дамжуулха тухай дуулгаба[13].
2023 оной ноябриин 29-дэ Рособрнадзорой хүтэлбэрилэгшэ Анзор Музаев удаадахи 5-10 жэлэй туршада ЕГЭ онлайн түхэл руу дамжуулга болюулһан байна[14].
Гүрэнэй ниитэ нэгэн шалгалтын албан хуудаһанууд
- Бүридхэлэй албан хуудаһан шалгалтадда хабаадагшадые бүридхэлдэ абахын тула хэрэглэгдэнэ.
- № 1 харюугай дугаартай албан хуудаһанда А ба В хоёр блогуудай даабаринуудта харюунууд оруулагдана
- С блок соохи даабаринуудта дэлгэрэнгы харюу үгэхэдэ № 2 дугаартай харюугай албан хуудаһан хэрэглэгдэнэ; Хэрбээ шалгалта тушаагшадта сүлөө газар дуталдабал, № 2 дугаартай харюугай нэмэлтэ албан хуудаһан үгтэнэ.
Гүрэнэй ниитэ нэгэн шалгалтын бүхы албан хуудаһан 210 мм × 305 мм хэмжүүртэй[15]:
Албан хуудаһан
№ 1 дугаарай харюугай албан хуудаһан
№ 2 дугаарай харюугай албан хуудаһан
№ 2 дугаарай харюугай нэмэлтэ албан хуудаһан
Гол талаһаа гадна, шалгалта тушаагшад албан хуудаһанай хойто талынь хэрэглэжэ болоно:
№ 2 дугаарай харюугай албан хуудаһанай хойто талань
№ 2 дугаарай харюугай нэмэлтэ албан хуудаһанай хойто тала
Гүрэнэй ниитэ нэгэн шалгалтын албан хуудаһануудые дүүргэхэдээ бүхы түхэлнүүдыень тогтооһон дүримүүдэй ёһоор дүүргэхэ хэрэгтэй, үгы һаа мэдээсэл буруу танигдажа магадгүй, энэнь буруу харюу гэжэ тоологдохо.
Сэгнэлтэнүүдые табилга
Гүрэнэй ниитэ нэгэн шалгалтын дүүргэгдэһэн даабари бүхэн 1 гү, али тэрэнһээ дээшэ оноогоор сэгнэгдэнэ. Тэдэ оноонуудай хамтын дүн шалгагдагшын эхин шатын оноо болоно. Һуралсалай элдэб зүйлнүүдээр абтаһан эхин шатын оноонууд хоорондоо илгардаг. Жэшээнь, 2012 ондо тушаагдаһан ЕГЭ-гэй эхин шатын оноонуудай эгээл багань тоо бодолгоор (эхин шатын 32 оноо), эгээл ехэнь - биологёор (эхин шатын 69 оноо) ба хари хэлэнүүдээр (эхин шатын 80 оноо) байһан юм. Удаань юрэнхы ба тестын сэгнэлтэнүүдэй хоорондо тааралдал тогтоогдоно (тестын дээдын сэгнэлтэ хододоо 100 оноотой тэнсүү). Эхин шатын оноонуудые тестын оноонуудта оруулжа хубилгаха хэмжүүр бүхы шалгалтада хабаадагшадай ЕГЭ-гэйн дүнгүүдэй статистикын шэнжэлэлһээ дулдыдаха ба компьютерэй тусхай программаар тоологдодог[16]. Энэ хэмжүүр ондо ондоо предмедүүдтэ адли бэшэ, жэшээнь, 2020 оной ород хэлэнэй ЕГЭ-дэ 58-һаа 30 юрэнхы балл 54 шалгалтын балл боложо оршуулагдаа, тоо бодолгын ЕГЭ-дэ 32-һоо 10 юрэнхы балл 50-да оруулагдаа туршалгын оноонууд[17]. Дахин тоосоолхо хэмжүүрэй үшөө нэгэ онсо шэнжэнь тэрэнэй шугаман бэшэ байдал болоно - тиимэһээ хэмжүүрэй захада юрэнхы сэгнэлтын багахан хубилалта (ондоогоор хэлэбэл, анханай сэгнэлтэ тэгтэ ойро гү, али эгээн ехэ сэнтэй байхада) тестын үндэр хубилалтада хүргэдэг сэгнэлтэ, харин хэмжүүрэй дунда юрэнхы сэгнэлтэ 1-ээр хубилбал, тестын сэгнэлтэ 1 гү, али 2-оор хубилдаг.
Үрэ дүнгүүд
Гүрэнэй ниитэ нэгэн шалгалтын боложо байха үедэ туршалга болгожо, хабаадагшын паспортай баримтануудые оруулхада, шалгалтануудай дүнгүүд тухай мэдээсэл сайт дээрэһээ абажа болохо байгаа.
2009 ондо Рособрнадзор «хубиин баримта мэдээсэл хамгаалхын тулада»[18], энэ дадалһаа болиһон, юундэб гэхэдэ гүрэнэй ниитэ нэгэн шалгалтануудай дүнгүүдые хубиин компани хэблүүлдэг байгаа. Гэбэшье, шалгалтын үрэ дүнгүүдые нютаг можын мэдээсэл болбосоруулха түбүүд (РЦОИ) интернет соо хэблүүлхэ аргатай.
Ажаглалта
- ↑ Приказ Минобрнауки России от 26.12.2013 N 1400. legalacts.ru. 2019-04-05 үдэртэ хандаһан.
- ↑ Федеральный закон от 09.02.2007 N 17-ФЗ "О внесении изменений в Закон Российской Федерации "Об образовании" и Федеральный закон "О высшем и послевузовском профессиональном образовании" в части проведения единого государственного экзамена" (с изменениями и дополнениями) (утратил силу) | ГАРАНТ. base.garant.ru. 2019-04-05 үдэртэ хандаһан.
- ↑ Об утверждении сроков и единого расписания проведения ЕГЭ в 2009 году | Педагогическая периодика. Каталог публикаций. periodika.websib.ru. 2019-04-05 үдэртэ хандаһан.
- ↑ Порядок проведения ЕГЭ в 2009 годунедоступная ссылка
- ↑ "ЕГЭ по математике разделят на базовый и профильный уровень", РИА Новости. 2017-05-16. (ru) Archived from the original on 2017-11-13.
- ↑ "ЕГЭ по китайскому языку свидетельствует о возрастающем интересе к Китаю — министр науки и высшего образования РФ", «Синьхуа», 4 июня 2019. 23 декабря 2022.
- ↑ В Госдуму внесли проект об отмене ЕГЭ (2024-06-06).
- ↑ Е.В.Мишукова. Единый государственный экзамен. Идея, сущность, принципы. bank.orenipk.ru. the original on 2018-10-18 2010-05-22 үдэртэ хандаһан.
- ↑ "Более половины школьников будут сдавать единый госэкзамен", Страна.RU, 8 октября 2002. 2010-05-22. Archived from the original on 2012-03-11.
- ↑ "ЕГЭ не может расцениваться в качестве единственного критерия", Российский общеобразовательный портал, 18 октября 2004. 2010-05-22. Archived from the original on 2013-06-29.
- ↑ История Единого государственного экзамена в России.
- ↑ Положение о Федеральной службе по надзору в сфере образования и науки — Постановление Правительства РФ от 17.06.2004 № 300. the original on 2011-08-05 2011-12-18 үдэртэ хандаһан.
- ↑ Рособрнадзор планирует перевести системы ЕГЭ на российское ПО к 2026 году. РБК (2023-11-17).
- ↑ В Рособрнадзоре исключили перевод ЕГЭ в онлайн-формат в ближайшие 5-10 лет. Росбалт (29 11 2023).
- ↑ Формы, описание и правила заполнения бланка регистрации и бланков ответов участников ЕГЭнедоступная ссылка
- ↑ Методика шкалирования результатов ЕГЭ в 2012 году.
- ↑ Шкала перевода баллов ЕГЭ 2021.
- ↑ В этом году Рособрнадзор отказался от публикации в Интернете результатов ЕГЭ каждого участника Архивная копия от 5 июнь 2009 на Wayback Machine