Уһа адхагша (тэнгэриин бүһэлүүрэй тэмдэг)
| Уһа адхагша (тэнгэриин бүһэлүүрэй тэмдэг) | |
|---|---|
.svg) | |
| Юникодой һүлдэ тэмдэг | ♒ |
 | |
| Тэмдэглэлгэ | ♒ |
| Хуби болоно | тэнгэриин бүһэлүүр |
| Дугаар зааһан тоо | 11 |
| РУВИКИ.Медиагай категори | Aquarius (astrology) |
| Удаадахинь | Загаһад |
| Эхэ бэшэгүүд соо зураглагдана | Нуттоллово нэбтэрхэй толи, Мейерэй нэбтэрхэй толи (1888-1889) |
| Урда тээхинь | Тэхэ (тэнгэриин бүһэлүүрэй тэмдэг) |
| Aquarius (astrology) | |
Уһа адхагша (латаар Aquarius) — (ород хэлэн дээрэ- Водоле́й) зурхайн ойлгосо, тэнгэриин бүһэлүүрэй аймаг мүшэдэй тоогоор арбан нэгэдэхи, Тэхэ ба Загаһад хоёрой хоорондо байһан тэмдэг болоно. Хабарай үдэр һүниин тэнсэлгын сэгһээ тоолоходо, эклиптикын 300° градусһаа 330° болотор зайда байдаг[1][2].
Январиин 21-һээ февралиин 20 болотор түрэһэн хүнүүд Уһа адхагшадай тэмдэгтэ хамаадана гээд тоологдоно, юуб гэхэдэ баруунай зурхайшадай үзэл хараагай ёһоор эгээ энэл сагта Наран Уһа адхагшадай (Водолей) тэмдэгтэ байна гээд тоологдодог юм[3].
Уһа адхагша тэмдэгтэ байгаалиин махабад — Агаар тааралдана[1].
Уһа адхагша тэмдэг Сатурн одо гарагай ударидалга доро байдаг[4].
Домбо баряад, уһа адхажа байһан эрэ хүнөөр Уһа адхагша тэмдэг дүрсэлэн зураглагдадаг[1][2].
Домог шэнжэлэл
Нэгэ һанамжаар, Уһа адхагша тэмдэгэй үльгэр домогой түһөө дүрэ хадаа жэмэсэй архи адхажа байдаг духаряашан Ганимед болоно. Юуб гэхэдэ, тэдэ түхэл дүрсөөрөө адлиханууд байна гээд хэлэгдэнэ. Үлүү гоё байһанайнгаа тулада Ганимед Зевс бурхан хүрэтэр дээрэ үргэгдэжэ, жэмэсэй архи аягалагша албатан болгогдоһон. Энэ үүргэдээ тааруу гэжэ тэрэниие бурхад тоолоһон байха юм. Үшөө тиихэдэ тэрэ мүнхэ наһатай болоо. Ганимедэй домбоһоо адхарһан шииг нойтон хадаа бурхадай уудаг мүнхын ундан гэжэ тоологдодог. Тиимэ ушараар бурхадай хүртэдэг мүнхын унданай бии байһанай гэршэ гэжэ зарим нэгэн тоолодог[5].
Дотороо одо мүшэ тэрэ багтаадаг: толгой дээрэнь хоёр бүдэхи; хоёр дала мүр дээрэнь нэгэ-нэгээр, тэдэнь хоюулаа томонууд; хоёр тохоногтонь нэгэ-нэгээр; хүхэнэйнь тобшонууд доогуур хоёр талаһаань нэгэ-нэгээр; баруун гуядань нэгэн; хоёр үбдэгтэнь нэгэ-нэгээр; баруун шэлбэдэнь нэгэн; хоёр уладань нэгэ-нэгээр. Адхаржа байһан уһаниинь зүүн таладань юм; тэрэнь ялагар хоёр одотой.
Ангилал
Уһа адхагшын тэмдэгые тэнгэриин бүһэлүүрэй аймаг мүшэдөөр элдэб янзаар ангилдаг гэбэл, иимэ:
- квадрантын гү,али жэлэй дүрбэн сагай талаар — үбэлэй сагай, хүйтэн, шиигтэй ба амгалан түни зантай[1]
- триплицедүүдэй талаар (байгаалиин махабадаар) — агаарай (агаарай, халуун ба шиигтэй)[1]
- үдэр һүниин тэнсэлгын сэгэй талаар байһан газарай тушаа — урда зүгэй[1]
- тригонуудай талаар — Кроносой тригон үдэртөө, Гермесэй тригон һүниндөө[2]
- ударидагша одо гарагай талаар — Сатурн[4]
- тэмдэгэй гарбалай талаар — хатуу[2] гү, али бүхэлэн торгогдоһон[1]
- эрэ эхэнэрэй илгаагай талаар — эрэ[2]
- антична бурхадай байха газар байрын талаар — Крона бурханай байра[2]
- нютаг можын талаар — Египет[2]
- хүнэй бэеын хубиин талаар — хүлнүүд[2]
- ниигэмэй мэдэлдэ оролгын талаар — мэдэлдэ байдаг[1]
- асцендент дээрэ байха сагай талаар — богонёор гү, али ташажа мандаһанай тэмдэг[1]
Һүлдэ тэмдэг
Уһа адхагшада ♒ һүлдэ тэмдэг тааралдана (зарим браузернуудай янзануудта буруугаар харагдажа магадгүй) Юникод соо арбатын 9810 дугаараар гү, али арбан зургаатын 2652 дугаараар байдаг. Тиихэдэ HTML-кодто иимээр оруулагдажа болохо гэбэл:♒ гү, али ♒[6].
Дүрсэлһэн зураглалнууд
Оросой «Уһа адхагша» («Водолей») зоосо (хашарһан мүнгэн)
Оросой «Уһа адхагша» («Водолей») зоосо (хашарһан мүнгэн)
Армян Уласай «Уһа адхагша» («Водолей») гэһэн мүнгэн зоосо (хашарһан мүнгэн)
Армян Уласай «Уһа адхагша» («Водолей») гэһэн алтан зоосо (хашарһан мүнгэн)
«Уһа адхагша» («Водолей»)
Үшөө тиихэдэ харагты
- Уһа адхагша (багса мүшэн)
Ажаглалта
Литература
- Shapiro L. T. The Real Constellations of the Zodiac(англ) // Planetarian : журнал. — International Planetarium Society, 1977. — Т. 6. — № 1. — С. 17—18. — ISSN 0090-3213.
- Smith J. C. Pseudoscience and extraordinary claims of the paranormal : a critical thinker's toolkit. — Malden, MA: Wiley-Blackwell, 2010. — С. 52—53. — ISBN 9781405181235
- Zodiac // Малый Ларусс символов = Petit Larousse des symboles / Nanon Gardin, Robert Olorenshaw. — Larousse, 2011. — С. 655—659. — 680 с. — ISBN 978-2035969248
- Абдулманова И. В. "Введение в астрологию" Павла Александрийского: особенности структуры и содержания // Самарский научный вестник. — 2021. — Т. 10. — № 4. — С. 155—158. — doi:10.17816/snv2021104204
- Клавдий Птолемей Четверокнижие.
- Лилли У. Глава XVI. О двенадцати знаках Зодиака и их множественном делении // Христианская астрология, смиренно изложенная в трёх книгах = Christian astrology. — М.: Академия мировой астрологии и метаинформации, 1999. — С. 101—106. — 160 с.
- Знаки астрономические // Советский энциклопедический словарь / Научно-редакционный совет: А. М. Прохоров (пред.). — М.: Советская энциклопедия, 1981. — С. 470. — 1600 с.
- Шаблон:AncЭратосфен Катастеризмы / Пер. с греч. А. А. Россиуса.