Квадробер
| Квадробер | |
|---|---|
 | |
| Бии бололго | 2020 он |
| Дэлгэрүүлгэ | Бүхы дэлхэй |
Квадро́бер (от лат. quattuor — «дүрбэ» и англ. aerobics — «аэробика») — дүрбэлжэн һорилго хэжэ байһан хүн, албан ёһоной бэшэ тамирай түлөөлэгшэ, 7-14 наһатай үхибүүдэй болон эдиршүүлэй субкультура болоно. Квадробернууд хадаа амитадай баг үмдөөд, тэдэнэй абари зан дууряадаг байха юм[1].
Квадробернууд олониитэдэ халуун арсалдаа үүсхэбэ; гүрэнэй бодолгошод, сэдьхэл һанаа шэнжэлдэг мэргэжэлтэ эрдэмтэд, сэдьхэлэй үбшэ аргалагшад болон гүн ухаантан зүбшэн хэлсэлгэдэ хабаадалсаба[2].
Орос гүрэндэ олзын хэрэг эрхилэгшэд квадробернуудта зорюулһан бараа үйлэдбэрилжэ эхилһэн байна. Квадробернуудта зорюулагдаһан ба тэдэндэ эсэргүү үнэртэ зүйлнүүд бии болоо. Тэдэнэй хэрэглэдэг хэмэл арһаар хэгдэһэн хэрэгсэлнүүд, эдеэ хоол болон бусад эд бараа захижа абаха арга бии болоо. Тэрээнтэй ямаршье холбоогүй үйлдэбэриин бүтээлнүүдые энэ соёлдо таараха эд бараан гээд зарлажа эхилһэн байна[3].
Хараха түхэл ба абари зан
Квадробернууд өөһэдыгөө харилсуулһан амитанай дүрэ шэлээд, хуурмаг нюурнууд, няаһан һабарнууд, шэхэнүүд болон һүүлэй туһаар амитадай зүһэ дүрсэ бии болгон бүтээнэ. Квадробернууд ехэнхидээ хубсаһанай зүйлнүүдые өөһэдөө зохёодог, хүдэлөөнэй зарим түлөөлэгшэд амитанай зүһэ дүрсэ һажааһан хубсаһа дууһан гүйсэд үмдөөд[4], тэрэнэй хүдэлэлгэ дууряаха, бусад квадробернуудтай харилсаха, «һүрэг» соохи шаталан захирха ёһоор өөрынгөө һууриие тодорхойлдог байна. Гүйлдэхэ, дэбхэрхэ, ногоон дээрэ наадаха гэхэ мэтэ элдэб зүйлнүүдые квадробернууд гүйсэдхэхэ ба тэдэнэй мүлин һайжаруулхын тула бэеэ һоридог. Квадробикодо дуратайшуул дүрэнүүдтээ түүхэнүүдые зохёожо, офлайн болон онлайн бүлэгүүдые байгуулаад, уулзалгануудые эмхидхээд, ниигэмэй сүлжээнэй холбоонуудта видео буулгана[5], бэе бэетэеэ дүршэлөөрөө хубаалдадаг[6].
Тамир ба өөрсэ маягта соёл
Квадробернууд хуурай газар дээрэ һургалга хэдэг: байрадаа гүйхэ, һаад дээгүүр дэбхэрхэ. Гэхэтэй хамта, квадробернүүдэй хараха түхэл соохи олон тэмдэгүүд өөрсэ маягтай энэ соёлдо хамаадалтай байһыень харуулна. Иимэ холилдоонһоо боложо, квадробернүүдые тамиршад гү, али албан ёһоной бэшэ хүдэлөөнэй түлөөлэгшэд гэжэ тодорхойгоор хэлэхын аргагүй. Харин үүрсэ маягтай соёлой дүүрэн эрхэтэй тамирай һалбари боложо хүгжэхэ жэшээ хоббихорсинг болоно[7].
Квадробернууд, териананууд, фурринууд
Квадробернуудай хараха түхэл ондоо — фурринуудай субкультуратай адли. Гэбэшье хэдэн үндэһэн илгаанууд бии: квадробернүүд амитадай хүдэлэлгэ арга боломжоороо зүбөөр дабтахые оролдодог, харин фурринууд антропоморфно (хүн шэнги) амитадые зураглана. Квадробернууд гол түлэб аэробикоор бэеэ һоридог, фурринууд өөрынгөө зүһэ дүрсэ зохёохы ажалдаа хэрэглэдэг[8]. Квадробернуудай дунда териананууд гү, али териантропууд дайралдадаг, тэдэ амитадые ганса һажаан дууряаха бэшэ, харин өөһэдыгөө амитадтай жэгдэрүүлдэг хүнүүд бшуу[9].
Бүгэдэндэ мэдээжэ бололгын шухаг ушар
«ВКонтакте» гэһэн ниигэмэй сүлжээндэ квадробернуудай түрүүшын бүлгэм 2022 оной март һарада байгуулагдаһан байна. 2024 оной октябриин байдалаар хамта дээрээ 17,503 уншагшадтай 46 иимэ бүлэг бии болонхой байгаа. RuNet гэгшын дэлгэрүүлгын хэмжээгээр харабал, квадробинг гээшэ удхагүй, бирагүйхэн үзэгдэл юм[10]. Гэбэшье, 2024 оной августын 31-дэ Надым хотодо дуушан Mia Boyka гэгшын тоглолтодо тайзан дээрэ квадробер басаганай гараһан ушарай һүүлдэ[11], энэ сэдэб тухай олондо мэдээсэл тараадаг хэрэгсэлнүүдтэ болон ниигэмэй сүлжээндэ дурдагдаха ушарнууд гансата олошороо (5.1-һээ үдэртэ 30 мянган дурдалга хүрэтэр). Федерациин Зүблэлэй гэшүүд — сенаторнуудай болон Гүрэнэй Дүүмын һунгамалнуудай, мүн олондо мэдээсэл тараадаг хэрэгсэлнүүдэй болон гүрэн түрын бодолгын арга зүйн һалбариин мэргэжэлтэдэй хабаадалгатайгаар үргэн олониитын хөөрэлдөөн эхилээ[10].
«Мүнөө энэ сэдэб эдэбхитэйгээр зүбшэн хэлсэгдэнэ, тэрэ тоодо һанал бодол ударидагшадай болон гүрэн түрын бодолго ябуулагшадай дунда. Шэнэ видео гү, али шэнэ мэдүүлгэ бүхэнэй бии болоһоной һүүлдэ тэрэ зүбшэн хэлсэлгын шэнэ шатада ородог», — AGT гэһэн холбоо харилсаанай агентствын захирал Игорь Лащевский[10].
Олониитын хандаса
Квадробернуудта олониитэ элдэбээр хандадаг. Хүүгэдэй һонирходог энэ зүйл һорилготой хадаа бэеын тамирта аша туһатай, үхибүүн наһанай һонирхол хадаа саг зуурын үзэгдэл гэжэ заримашуул тоолоно[12]. Гэхэтэй хамта, квадробернуудай үхибүүдтэ, томошуулда аһаһан, хазаһан ушарнууд мэдээжэ[13]. Квадробикодо дурлал үхибүүнэй сэдьхэлэй үбшэн байһые харуулна гэжэ хэдэн олон психологууд тоолоно[14]. Залуушуулай дунда квадробернууд заримдаа баһуулан доромжолуулдаг[15].
2024 оной октябриин 8-да Оросой Холбоото Уласай болон Армян Уласай гадаадын хэрэгүүдэй сайдуудай албан ёһоной уулзалгын үедэ, Сергей Лавров Арарат Мирзоянһаа квадробернуудтай гүт гэжэ асууба[16]. Хүдэлөөн тухай мэдэхэ байһанаа Мирзоян баталба. Тиихэдэ Оросой Холбоото Уласта байһан Армениин элшэн сайд Гурген Арсенян Европын гүрэнүүдтэ квадробернууд өөһэдыгөө «гендер» гээд тодорхойлно гэжэ мэдээсэбэ[17].
Ороcой Холбоото Уласай Юрэнхылэгшын хэблэл мэдэсээлэй секретарь Дмитрий Песковой мэдээсэлэй РИА «Новости» албанай сэдхүүлшэнтэй хөөрэлдэхэдөө, Владимир Путин квадробер тухай мэдэхэ гү гэжэ асуухадань, иигэжэ харюусаа[18]:
«Мэдэнэгүй гэжэ найданаб. Тэдэнэй алдар суу ехэрхүүлһэнэй хэрэггүй». Энээнһээ урид Песков «квадробернүүдэй хүдэлөөн тухай „бүрин дэмы“» гэжэ мэдүүлһэн[19].
Казань хотодо болоһон БРИКС-ын XVI дээдын хэмжээнэй уулзалгын үедэ Беларусиин Юрэнхылэгшэ Александр Лукашенкэһээ танай уласта квадробернууд бии гү гэжэ асуухадань, «квадроциклы» гэһэн үгэ хэрэглэжэ байгаад «тиимэ орёо асуудал манда үгы» гэжэ харюусаа[2]:
«Ябагшал даа. Тэдэ багүүд гү? Бидэндэ иимэ орёо асуудал үгы. Тиигээд үшөө һаяхан таанад хуули абаа һэнта… Тэрэ ямар бэлин шэбшэг һэн бэлэй? Чайлдфри. Энэ бидэндэ тон шухала асуудал бэшэ, энээн тухай би хэлээ һэм, харин тэрэ намда һайшаагдаагүй. Эдэ квадроциклнүүд бидэндэ үшөө үгы, үнэн сэхээр хэлэнэб»[20].
2024 оной октябрь һарада Воронеж хотын зарим олониитын эдеэ хоолой газарнуудай үүдэндэ квадробернуудай оролго хорюултай гэһэн тусхай тэмдэгүүд бии боложо эхилээ. Эдеэ хоолой газарай эзэнэй тайлбарилһаар, түргэн хоолой нэгэ һужаагай квадробернуудые ерэхыень зүбшөөһэнэй удаа иимэ тэмдэгүүдые няаһан байна: «иимэ өөгшөөлгэ залуушуулай эсэргүү нүлөөтэй һонирхол гансал дэмжэхэ»[21].
Хуули тогтоолгын ёһоор гуримшуулга
Гүрэнэй Дүүмын һунгамал Сергей Колунов 2024 оной октябрь һарада квадробер үхибүүдэй түрэлхидтэ харюусалга нэбтэрүүлхэ тухай дурадхал оруулһан байна. Жэшээнь, эхэ эсэгын эрхэ хаһаха, захиргаанай гү, али уголовно харюусалгада хабаадуулха. Энэ үүсхэл һунгамал Оросой Юрэнхылэгшын дэргэдэхи Үхибүүнэй эрхэнүүдэй талаар бүрин эрхэтэ түлөөлэгшын албанда эльгээгээ[22].
2024 оной октябрь һарада Гүрэнэй Дүүмын һунгамалнуудай бүлэг наһа хүсөөгүйшүүлэй албан ёһоной түлөөлэгшэдтэ болон өөһэдөө 16 наһа хүсэһэн үхибүүдтэ хэрэглэгдэхэ Захиргаанай кодексдо заһабаринуудые бэлдэжэ эхилээ. Хүнүүдтэ болон гэрэй амитадта добтолһоной түлөө хуули хазагайруулагша гэжэ зэмэлээд, 5 мянган түхэригэй яла түүлүүлхээр түсэблэгдэнэ. Хэрбэеэ квадроберой 16 наһа хүрөөгүй байбал, тэрэниие хүмүүжүүлхэ талаар эхэ эсэгын уялга хүсэд зүбөөр дүүргээгүйн түлөө түрэлхидтэнь 500 түхэриг нэмэлтэ яла тохохо аргатай[23].
Узбек Уласай Дотоодын хэрэгүүдэй яаманай баримта мэдээсэлээр, квадробикоор һонирхоһон үхибүүдэй түрэлхид эхэ эсэгын уялга хүсэд зүбөөр дүүргэжэ шадаагүй гэһэн үзэмжэдэ табигдадаг. Энээнэй түлөө 1,875 сая сумай яла хараалагдана — оросой мүнгөөр багсаахада, 14 мянган түхэриг болоно[24].
Дэлгүүрэй харюу
Дунда зэргээр, 2024 оной туршада Орос гүрэндэ квадробернуудта зорюулһан эд бараагаар һонирхолго эрилтэ 12 дахин, Санкт-Петербург хотодо — 37 дахин, Москвада — багсаамжалхада 45 дахин дээшэлээ. Маркетплейснүүдтэ багууд, «һабарханууд», шэхэнүүд ба һүүлнүүд, амитадай байранууд ба орон хэбтэри, һуралсалай түр һургуулинууд, стилистнүүдэй түлөөһэтэ туһаламжанууд үргэнөөр дурадхагдана[25][26]. 2024 оной октябрь һарада квадробинг хэжэ байһан хүнүүдэй эдеэ хоол наймаанай газарнуудта бии болоо. Эдеэнэй бүридэлдэ: шэхэр, какао тоһо һэлгэгшэ — пальмын үрэһэтэй тоһон, үлтэрүүлһэн какао, шарлаһан нунтаг, хуурай һүнэй нунтаг, кокосой тоһон, какао нунтаг, шүүһэн үрэһэнэй бүтээл (сагаан будаа, шэниисын талхан, шэхэр, какао нунтаг, дабһан)[27].
«Фонтанка.ру» сонин квадробернуудта зорюулагдаһан бүтээлнүүд тухай тусхай шүүмжэлэл бэлдэһэн байна. Гараар бүтээгдэһэн хэрэгсэлнүүдэй үлхөө дэлгэрэнгы болоо: хэмэл арһатай һүүлнүүд маркетплейснүүд дээрэ 200-һаа 300 түхэриг хүрэтэр сэгнэгдэһэн, харин һүүл ба шэхэнүүдтэ хэрэглэгдэхэ 1 метр хахад хэмэл арһанай үнэ сэн 6000-7000 түхэригтэ хүрөөд байгаа. Парфюмернүүд «бодото квадроберто» зорюулжа, үнэртэ зүйлнүүдые үйлэдбэрилжэ эхилээ, мүн квадробернуудые айлган үлдэхэ хангалнуудые зохёогоо (энэнь лиирэй, арбузай гү, али алимай хангал гэжэ баталагдана). Һуралсалда хэрэглэхэ пластик хаалтанууд худалдаанда табигдаа (900-4000 түхэриг), мэргэжэлтэ модельернүүдэй бэлдэһэн эд бараа — тэдэ 20000-30000 түхэригтэ костюм бүтээхээр бэлэн байгаа. Дадагдаһан эд бараа наймаалагшад энэ байдалые ашаглаха һэдэлгэ хээ: «барай хэбтэй вельвет үмдэн маркетингын оролдолгоор „квадробикын үмдэн“ боложо хубилна»[3].
Ажаглалта
- ↑ "Квадроберы: кому на самом деле они подражают и почему этого не нужно бояться // Новости НТВ", 2024-06-29. 2024-08-15.
- ↑ 1 2 "Лукашенко не выявил в Белоруссии проблем с квадроберами", 2024-10-23. 2024-10-24.
- ↑ 1 2 "Барьеры, духи и корм для квадроберов. Как из скандального детского хобби пытаются делать бизнес", 2024-10-04. 2024-10-24.
- ↑ "Квадробика: что это и как заниматься, опасность тренда, почему хотят запретить в России", 2024-07-05. 2024-08-15.
- ↑ Сходка квадроберов (2024-04-20).
- ↑ "Что такое квадробика: спорт это или нет", 2024-05-23. 2024-08-15.
- ↑ "Скачки на деревянных лошадках стали видом спорта. Олимпиада ждет", 2023-08-09. 2024-08-15.
- ↑ "«Я — рысь, моя подружка — пантера»: чем опасно новое помешательство подростков — они надевают маски и прыгают на четвереньках", 2024-05-30. 2024-08-15.
- ↑ "Териантропы: кто это, чем занимаются, как выглядят, отличия от фурри и квадроберов", 2024-07-12. 2024-08-15.
- ↑ 1 2 3 "Как, почему и зачем квадроберы стали «политтехнологическим случаем»", 2024-10-19. 2024-11-01.
- ↑ "Mia Boyka осудила квадроберов и их родителей - Газета.Ru | Новости", 2024-09-02. 2024-11-01.
- ↑ "«Я — рысь, моя подружка — пантера»: чем опасно новое помешательство подростков — они надевают маски и прыгают на четвереньках", 2024-05-30. 2024-08-15.
- ↑ "В Кандалакше девочка-«зверёк» укусила ребёнка", 2024-06-18. 2024-08-15.
- ↑ "Психолог об увлечении детей квадробикой и терианством: «Уходят в вымышленный мир» | Ямало-Ненецкий автономный округ | ФедералПресс", 2024-05-27. 2024-08-15.
- ↑ Олеся Ларина (2024-06-28). Фурри и квадроберы: в чем опасность сомнительных субкультур?.
- ↑ "Лавров объяснил, почему затронул тему квадроберов перед переговорами стран СНГ", 2024-10-08. 2024-10-09.
- ↑ "Лавров на встрече в Кремле рассказал коллеге из Армении про квадроберов", 2024-10-08. 2024-10-08.
- ↑ "Песков ответил на вопрос о Путине и квадроберах", 2024-10-09. 2024-10-24.
- ↑ "Песков назвал квадробику полной ерундой", 2024-10-09. 2024-10-24.
- ↑ "Лукашенко о квадроберах: в Белоруссии нет «квадроциклов»", 2024-10-23. 2024-10-24.
- ↑ "«Квадроберам вход запрещён». Воронежский ресторатор обезопасил заведения специальными наклейками", 2024-10-25. 2024-10-30.
- ↑ Депутат Колунов предложил ввести ответственность для родителей детей-квадроберов (2024-10-03).
- ↑ "Приведут в чувство мам": названы будущие штрафы для квадроберов (2024-10-10).
- ↑ В Узбекистане пригрозили штрафами родителям квадроберов (2024-10-13).
- ↑ "Квадроберы атакуют: дети в масках наводняют российские города", 2024-10-11. 2024-10-11.
- ↑ "Спрос стал массовым: в России зафиксирован 50-кратный рост продаж товаров для квадроберов | RB.RU", 2024-10-11. 2024-10-11.
- ↑ На маркетплейсах появился корм для квадроберов (2024-10-03).
| Залуушуулай онсо хэлэн | |
|---|---|
| 2000-аад онуудай онсо хэлэн (сленг) | |
| 2010-аад онуудай онсо хэлэн (сленг) | |
| 2020-оод онуудай онсо хэлэн (сленг) | |
