Берлин

Город
Берлин
Герман: Berlin
Сверху-вниз, слева-направо: Тиргартен и Берлинская телебашня, Бранденбургские ворота, кафедральный собор, Шарлоттенбург, Музейный остров, Потсдамская площадь и Рейхстаг
Флаг Герб
52°31′00″ с. ш. 13°23′00″ в. д.
Страна	Германия
Статус	столица государства, административный центр земли
Земля	Берлин
Внутреннее деление	12 округов, 96 районов
Правящий бургомистр	Кай Вегнер
История и география
Основан	1237
Первое упоминание	1244
Площадь	1213,5 км²
Высота НУМ	34 ± 1 метр
Тип климата	умеренный
Часовой пояс	UTC+1:00, летом UTC+2:00
Население
Население	3 677 472 человек (2022)
Плотность	4088 чел./км²
Население агломерации	6 177 535 чел
Национальности	немцы — 78,8 %, иностранцы — 21,2 % (2018)
Катойконим	берлинцы, берлинец, берлинка
Официальный язык	Герман хэлэн
Цифровые идентификаторы
Телефонный код	+49 30
Почтовый индекс	10115–14199
Автомобильный код	B
berlin.de/politik…(герм)
РУВИКИ.Медиа дахи Медиафайл

Берлин (Герман: Berlin [bɛɐ̯ˈliːn]) — Германи Уласай холбооной ниислэл болон 16 холбооной газарнуудай нэгэн. Шпрее мүрэн Һафель мүрэндэ шудхажа ородог үзүүртэ, Эльба ба Одер мүрэнүүдтэй холбодог онгосын һубагуудта оршоно. 890 км² оршом талмайтай. 1939 ондо 4,3 сая, 1945 ондо 2,8 оршом сая, 1949 ондо 3,3 сая, 1995 ондо 3,5 сая хүнтэй байгаа. Одоо тус хотодо 3 469 800 гаран (2013) зон амидардаг.

Берлин — болбол Германиин эгээн томо ажаүйлэдбэриин, соёлой ба эрдэм ухаанай түб. Шёнефельд ба Тегель хоёр улас хоорондын ниидэхэ онгосын буудалтай, 2008 оной 10 һарын 31 болотор Темпельһоф гэһэн ниидэхэ онгосо ажаллажа байгаа. 150 км зурлаа метрополитентэй. Ажаүйлэдбэриин гол һалбари: машина бүтэлгэ (сахилгаанай техника, сахим, тоног түхеэрэмжэ, ниитын ба тээбэри), хими-эм зүй (эмэй болон нарин химиин синтезэй бодосой үйлэдбэрилгэ), полиграфи (хэблэл), бүдэй, оёдолой, хүнэһэнэй ажаүйлэдбэри.

Берлин хото XIII зуун жэлэй эхиндэ хото болобо. 1486 онһоо хойшо Бранденбургын (хожомынь Пруссиин) ниислэл хото, 1871 онһоо хойшо — Германиин ниислэл. Европодохи Дэлхэйн хоёрдугаар дайнай һүүлшын шатада 1945 оной 5 һарын 2-до зүблэлтэ сэрэгүүд хүсэдөөр хотые эзэлбэ (Берлинэй операци). Фашис Германиин илагдалай һүүлдэ Берлинэй нютаг дэбисхэр зүблэлтэ, АНУ-ай, Ехэ Британиин ба Франциин дүрбэн эзэмдэлгын бүһэдэ хубаагдаһан байна. 1948 ондо баруун гүрэнүүд хотын парламентын һунгуули ябуулба. 1949 оной 10 һарын 7-до зүүн хэһэгтэ БНАГУ тунхаглагдажа, Берлин хото Зүүн Германиин ниислэл болобо. 1961 ондо хүн зоной баруун руу нүүхэ ябадалые болюулхын түлөө Берлинэй хана (102 км утатай, энэ тоодо 45 км ута хотын хилэдэ байрладаг Баруун ба Зүүн Берлин хоорондо хашаа барилга) баригдаһан байна. Зүүн ба Баруун Германиин нэгэдэлэй һүүлдэ 10 һарын 3-да холбооной ниислэл Боннһоо Берлиндэ ошобо. Дээдэ һургуулинууд. Театрнууд: опера ба баледэй театр, «Комише опер», «Берлинер ансамбль» гэхэ мэтэ. Берлинэй гүрэнэй музейнүүд, Германиин түүхын музей гэхэ мэтэ. Зоопаркууд. XIII—XIV зуунай готикын церковь сүмэнүүд, XVII—XIX зуунай барокко ба классицизм маягай ансамбльнууд. XI Олимпиадын наадан (1936 он).

Зурагууд

• 

  Берлинэй собор сүмэ

• Berlin Rotes Rathaus B.JPG

  Улаан хотын захиргаанай байшан

• Pankow Goerschstr Gymnasium.jpg

  Һургуули

• 

  Боде музей

Зүүлтэ