Үнсэг

Хурса үнсэг ∠АBC,
А — Үнсэгэй орой
АВ, АС — Үнсэгэй таланууд

Үнсэг (ᠥᠨᠴᠥᠭ) гү, али булан (ᠪᠤᠯᠤᠩ) болбол нэгэ сэгһээ гараһан хоёр шугамай хоорондохи зай юм. Геометридэ үнсэг гээшэ нэгэн эжэл сэгһээ эхилэлтэй, 2 сасарагаар бүтэһэн дүрсые хэлэнэ^[1]. Эхилэлэй сэгые үнсэгэй орой гэхэ болон сасарагуудые үнсэгэй тала гэнэ. Үнсэг Евклидэй болон Евклидэй буса геометриин али алиндань тодорхойлогдодог.

Үнсэгые транспортир шугам болон бусад үнсэг хэмжэгшэ багажаар хэмжэнэ. Олон уласай нэгэжын системэдэхи СИ үндэһэн хэмжэх нэгэжэнь радиан болоод тэрэшэлэн геометрида хэм гү, али градус (°) (латаар gradus) түгээмэл хэрэглэгдэдэг.

Нэрэ

Математикын тэгшэдхэл бодоходо үнсэгые ехэбшэлэн грек үзэгээр нэрлэн тэмдэглэдэг. Жэшээнь: α, β, γ, θ, φ.

Геометриин дүрсэ болон бодолгодо дээрэ үнсэгые тэмдэглэхэдээ оройн сэгээр гү, али талануудаар нэрлэдэг. Жэшээнь, баруун талада бай зураг дээрэхи үнсэгые үнсэг А, ∠А, ∠BAC гү, али ${\widehat {\rm {BAC}}}$ гэжэ нэрлэн тэмдэглэнэ.

Түрэл

Дан үнсэг

Тэгшэ үнсэг.

Файл:Angle obtuse acute straight.svg

Хурса үнсэг (a), мохоо үнсэг (b), дэлгэмэл үнсэг (c).

Үнсэгэй хэм 90°-һаа бага үнсэгые хурса үнсэг гэнэ.
Үнсэгэй хэм 90° гү, али π/2 радиантай тэнсүү үнсэгые тэгшэ үнсэг гэнэ. Мүн зүб үнсэг гэдэг. Хоорондоо тэгшэ үнсэг үүсхэхэ шугамые перпиндикуляр гү, али ортогональ гэжэ хэлэнэ.
Үнсэгэй хэм 90°-һаа ехэ ба 180°-һаа бага үнсэгые мохоо үнсэг гэнэ.
Үнсэгэй хэм 180° гү, али π радиантай тэнсүү үнсэгые дэлгэмэл үнсэг гэнэ.

Зүүлтэ

Советская Энциклопедия, 1985. — Т. 5.

Ном зохёол

Погорелов А. В. Геометрия: учебник для 7—11 классов средней школы. — М.: Просвещение, 1992. — 383 с. — ISBN 9785090038546
K. Menger New Fondations of Euclidean Geometry(англ) // THE AMERICAN JOURNAL OF MATHEMATICS 53 : журнал. — 1931. — С. 721-745.
W. A. Wilson On angles in certain metric spaces(англ) // Bulletin of American Mathematical Society 39. — 1932. — С. 580-588.

Холбооһон

Angle Bisectors in a Quadrilateral at cut-the-knot
Constructing a triangle from its angle bisectors at cut-the-knot
Various angle constructions with compass and straightedge
Complementary Angles animated demonstration. With interactive applet
Supplementary Angles animated demonstration. With interactive applet
Angle definition pages with interactive applets that are also useful in a classroom setting. Math Open Reference

«Үнсэг» РУВИКИ-дэ заатагүй байха үгүүлэл 1000 эгээл шухала үгүүлэлнүүдэй нэгэн юм. Энэниие дэлгэрэнгы болгожо туһалхада болоно!

[1] Советская Энциклопедия, 1985. — Т. 5.

[1]