Карл Линней

Карл Линней
Түрэһэн үдэр:	1707 оной майн 23(1707-05-23)[…]
Түрэһэн газар:	Росхульт[d], Эльмхульт[d], Крунуберг[d], Швед
Эрхэтэнэй харьяалал:	Швед
Наһа бараһан үдэр:	1778 оной январиин 10(1778-01-10)[…] (70 наһатай)
Наһа бараһан газар:	Линнеевское Хаммарбю[d], Швед
Гарай үзэг:

Карл Линней (шведээр Carl Linnaeus, Carl Linné, латаар Carolus Linnaeus, 1707 оной майн 23, Росхульт — 1778 оной январиин 10, Уппсала), амиды байгаали шэнжэлдэг Швециин эрдэмтэн. 1762 онһоо Парижай эрдэм ухаанай академиин гэшүүн. Ургамалай, амитадай аймагай ангилалые бии болгоһон алдартай.

Хүдөөгэй пасторой бүлэдэ түрэһэн байна. Лундын ехэ һургуулида (1727) ба Уппсалын ехэ һургуулида (1728 онһоо) байгаалиин эрдэм ухаан, анагааха ухааниие һураба. 1732 ондо Лапландаар аяншалжа «Лапландын ургамал» гэһэн номоо (1732, 1737 бүрин эхеэр хэблэһэн) бэшэһэн. 1735 ондо Недерландын Хартекамп хотодо нүүжэ ерээд, ботаникын сэсэрлигые хүтэлөөд «Һэлгэлдэдэг халууралга тухай шэнэ гипотезэ» гэһэн докторой диссертациие хамгаалба. Тэрэ ондошье «Байгаалиин системэ» номые бэшэһэн (12 ботёор хэблэгдэһэн). 1738 онһоо Стокһольмдо эмшэнэй практикые хэбэ. 1739 ондо уһан сэрэгэй госпитальдо ажаллажа хүдэлхэдэ, үхэлэй ушар шалтагааниие олохын түлөө хүүр задалха эрхые туйлаа. Швециин эрдэм ухаанай академиие үндэһэлэгшэдэй нэгэ болоод, 1739 ондо түрүүшын юрэнхылэгшэнь болобо. 1741 ондо Уппсала ехэ һургуулиин анагааха ухаанай, байгаалиин ухаанай тэнхимэй хүтэлбэригшэ болоо. Линней байгаалиин эрдэм ухааниие ехэ һургуулиин һуралсал болбосоролой системэдэ асаржа нэбтэрүүлхэ туһаба.

«Амитан ургамалай түрэл зүйлэй нэрэшэлые» зохёоһон хүн юм. Энэ системэ бүхы түрэлэй амитан, ургамал тус бүридэ 2 лата үгэһөө бүридэһэн нэрэ үгэһэн байха ба мүнөө дэлхэйн бүхы улас орондо хэрэглэгдэжэ байна. Тэрэ мүнөө үеын системэшэлэлэй эсэгэ гээд нэрлэгдэдэг ба мүнөө үеын экологи шудлалай үндэһэлэгшэдэй нэгэдэ тоосогдодог бэлэй. Линней тухайн үедээшье ехэ нэрэ алдартай байһан ба гарамгай хэлэ шэнэшлэлшэ байгаа.

Ажаглалта