Зайн галта хүрмөө
Зайн галта хүрмөө (ород хэлэн дээрэ Электри́ческая гирля́нда) — шэмэглэлэй гоёолто, ехэнхидээ халааха холбоо һабагшатай утаһаар хойно хойноһоонь холбогдоһон ээлжээгээр гэрэлтэдэг гү, али диодно гэрэлэй лампочкануудһаа бүридэһэн байдаг. Энэ нэрэ заншалта ургамалай угалзаһаа абтаһан.
Зайн галта хүрмөөнүүдые гол түлэб Рождествогой болон Шэнэ жэлэй һайндэрнүүдтэ хэрэглэдэг - һайндэрэй хасуури, нарһан мододые, гэрэй дотор зүйлнүүдые, элдэб архитектурын элементнүүдые болон юрэнхыдөө барилгануудые шэмэглэхэдээ хэрэглэдэг.
Түүхэ
Нэгэ багсаамжануудай ёһоор, шэнэ жэлэй хасуурида гэжэ хэгдэһэн түрүүшын зайн галта хүрмөө 1882 ондо Америкада бүтээгдэһэн байна. Эдвард Джонсон, Томас Эдисоной туһалагша, гэртээ байһан рождествогой ёлко шэмэглэхэдээ хэрэглэбэ. Тэрэ зайн галта хүрмөө бүтээхэдэнь, досоонь халааха холбоо һабагшатай, хоёр зэд утаһанай плюсынь газаа тээшэ ёдойһон, наян зузаан ханатай багахан хэмжээнэй түхэреэн шэл бүмбэгэрнүүдһээ бүридэһэн үлхөө болоһон байха юм. Тэрэниие хэрэглэжэ эхилхынгээ урда тээ утаһануудыень өөрөө холбоод, залгууртай утаһаяа розеткэдэ холбохо хэрэгтэй байгаа.
Ондоо багсаамжын ёһоор, түрүүшын зайн галта хүрмөө хэлхеэ холбооной оператор Ральф Моррис 1895 ондо зохёоһон байна. Хэлхеэ холбооной хубаарилха самбарта лампануудай утаһануудые саг үргэлжэ ажаглан хаража байһан Моррис заншалта шубуун дэнгүүдые энээндэ адли утаһаар һэлгэхые зохёоһон юм[1].
Америкын Юрэнхылэгшэ Гровер Гливлендэй үедэ 1895 ондо Сагаан гэрэй хасуури зайн галта хүрмөөгэй гэрэлнүүдээр шэмэглэгдэһэн байгаа. Тэрэ сагһаа хойшо зайн галта хүрмөөгэй гэрэлнүүд хасуури дээрэхи заншалта түймэрэй аюултай шубуун дэнгүүдые һэлгэжэ эхилһэн байна[2][3].
XX зуун жэлэй эхиндэ Амэрикада зайн галта хүрмөөгэй гэрэлнүүд үнэтэй байһан тула гэр бүлэнүүд тэдэниие худалдажа абангүй арендэдэ абадаг байһан юм[1].
Зайн галта хүрмөөнүүд гансал Дэлхэйн хоёрдохи дайнай һүүлдэ үргэнөөр дэлгэрһэн байна.
СССР-тэ түрүүшын зайн галта хүрмөөнүүдые гансал 1938 ондо үйлэдбэрилжэ эхилһэн, түрүүшын Совет үеын хасуури гоёохо зайн галай хүрмөө өөрынгөө үеын маягта таараһан нэрэтэй байгаа - ЁГ-1 - арбан 13 вольтын лампочкануудтай хоёр зэргэсэһэн шугам гэнжэнүүдһээ бүридэһэн (Энэ техническэ схемэ тэрэ үедэ хэрэглэгдэдэг байһан һуудал байдалай зайн галай хүшэнэй гэрэлтүүлгын һужаагаар тодорхойлогдоһон 127 вольт). Улаан, шара, ногоон, хүхэ-ягаан үнгөөр цапонлагаар будагдаһан үзүүртэһэн ута хоолойтой шэлнүүд, тэдэнэй патронуудынь карболитһаа бүтээгдэһэн, заншалта шубуун дэнгэй янзатай мүшэрнүүдтэ торгохо хабшуурнууд дээрэ торгогдоһон байгаа. ЁГ-1 зайн галта хүрмөөнүүд гурбан нөөсэ гэрэлтэй, шатаһан гэрэлые яажа олохо, һэлгэхэ тухай дүүрэн багса заабаринуудтай гараһан[1].
Совет үеын зайн галта хүрмөөнүүд, дүримөөрөө, нэгэ ниитэ утаһанай шугамда оруулагдажа холболдоһон, һэлгэгдэдэг гэрэлнүүдтэй байһан. Москвагай зайн галай лаампын заводто бүтээгдэһэн зайн галта хүрмөөнүүд фонарь, замбуулинай ракета болон бусад дүрсэнүүдэй түхэлөөр бүтээгдэһэн бага хэмжээнэй дэнтэй патронуудаар хангагдаһан байгаа. Бусад үйлэдбэринүүдэй зайн галта хүрмөөнүүд юрын лаампануудые хэрэглэн бүтээгдээд, пластмассар хэгдэһэн элдэб янзын зурагтай хушалтатай байгаа[4].
Мүнөө үеын технологинууд
Мүнөө үеын зайн галта хүрмөөнүүдые гол түлэб кабелей һалаануудта нягтаруулагдаһан тон бага лаампануудтай задардаггүй зайн галай тэхническэ бүтээлэй түхэлөөр үйлэдбэрилдэг. Хэдэн зайн галай утаһан ооһорнуудые электронно блогой ударидалгатай суг хэрэглэжэ, элдэб янзын гэрэлтүүлгын гайхуулхаар янзануудые бүрилдүүлхэ аргатай, жэшээнь «гүйдэг гэрэлнүүдые» бүтээхэ боломжо олгоно. Хүгжэмэй микросхемэтэй синтезаторнуудтай зайн галта хүрмөөнүүд нэгэ гү, али хэдэн программа соогоо байһан аялга наадажа шадаха. Тэдэниие дэлгүүрнүүд, наймаанай үйлэдбэринүүдые шэмэглэхэдээ хэрэглэдэг.
Диодно гэрэлэй технологиин бии болоһоор диодно гэрэлэй хүрмөөнүүд үргэнөөр дэлгэрнэ, мүн лэ «дээдэ технологиин» гэрэл дамжуулдаг утаһан шуурхай гэрэлэй хүтэлбэри дэлгэржэ байна. Дюралайт зайн галта хүрмөө шэнги боложо шадаха.
Смартфоноор ударидагдадаг мүнөө үеын ухаалиг смарт-хүрмөөнүүд нилээд дэлгэрэнгы боложо байнхай. Утаһан дээрээ табигдаһан хабсарал хэрэглэн, та һүүмэлзэн ялалзахын гуримуудые болон түргэн удаанайнь хэмжээ һэлгэхэ, үнгын хубилалтануудые ээлжэлүүлэн ябуулха, лаампын һүүмэлзэн ялалзахые аялга хүгжэмтэй нэгэ зэргэ болгожо хүдэлгэхэ, тэрэнэй өөрөө унтарха носохын сагай хэмжүүр табиха аргатайт[5].
Зурагуудай үзэсхэлэн
Һайндэрэй диодно гэрэл
Модон гэр тойруулаад гэрэлээр бүтээгдэһэн дүрэнүүд болон зайн галта хүрмөөнүүд.
Эдэ гэрэлнүүдэй дунда олон янзын хэмжээ, янза, үнгэнүүдые харахаар.
Америкада хэрэглэгдэдэг дүрбэн эгээл дэлгэрэнгы гэрэлэй хэмжээ. Зүүнһээ баруун тээшээ:доидно гэрэлнүүд «будаагай түхэлэй» (0,057 Вт), T1¾ «багахан хэмжээнэй» (0,5 Вт), C7½ (5 Вт) и C9¼ (7,5 Вт).
Канадын Онтарио можын Кесвик хотодо гэрэй хушалтын заха гоёоһон гэрэлгүй зайн галта хүрмөө; 2008 оной Рождество.
Америкын Цинциннати хотодо байшан гэр. Гансал багахан хэмжээнэй, С7 ба С9 фонарьнууд хэрэглэгдэнэ.
Бостон хотын Ямайкын тэгшэ газарта оршодог энэ хубиин гэр 2006 ондо 250,000 лаампаар гэрэлтүүлэгдэһэн байна. Эршэм хүсэнэй компани тусхай утаһа табижа үгэһэн; Зайн галай түлбэри һара бүри 2000 доллар байгаа.
Ажаглалта
- ↑ 1 2 3 Ясинская, О. Раз. два, три - ёлочка, гори! // Всегда в движении : журнал. — 2013. — № 12. — С. 9.
- ↑ Who invented electric Christmas lights?
- ↑ A Brief History of Electric Christmas Lighting in America
- ↑ Музейная азбука от " А до Я". Цветные гирлянды. | Музей Отрадного.
- ↑ "Лучшие умные гирлянды с управлением со смартфона 2024 года: рейтинг топ-11 по версии КП". 2024-11-11.
Литература
- Бокова Ольга Романовна, Гизингер Оксана Анатольевна Стратегии исследований в области безопасности освещения // Вестник Южно-Уральского государственного университета. Серия: Энергетика. — 2012. — № 37 (296).
- Т В. Удилов Исследование зажигательной способности электрических световых гирлянд // Вестник Восточно-Сибирского института МВД России. — 2011. — № 3.