Долоон хоног
Долоон хоног (ᠳᠣᠯᠤᠭᠠ ᠬᠣᠨᠤᠭ) гээшэ долоон үдэр, һүнитэй тэнсүү хоног тоололой нэгэжэ; аргын тоололоор бүхэли долоон үдэрэй) нэрэ юм. Нэгэ жэлдэ 365.25 хоног байдаг гэбэл дундажаар 52 долоон хоногһоо бүридэдэг. Һонирхолтойнь монголшууд долоон хоногой үдэрнүүдые түбэд, самгардиһаа гаралтай нэрээр юмуу болбол монголшолжо нэрлэдэг. Диилэнхидээ Түбэд гаралтай нэрээр нэрлэнэ.
БНМАУ-ын жэлнүүдтэ ажалай 5 үдэр , хахад ажалай 1 үдэр, бүтэн амралтын 1 үдэр байһанһаа уламжалаад эхинэй 5 үдэрые "ажалай үдэрнүүд", зургаадахи үдэрые "хахад һайн үдэр", долоодохи үдэрые "Бүтэн һайн үдэр" гэхэ аман хөөрэлхэдэ уламжалал бии.
Дэс нэрэ | Буряад нэрэ | Түбэд гаралтай | Самгарди гаралтай | Монголшолһон |
---|---|---|---|---|
Нэгэдэхи үдэр (1) | Гарагай хоёр | Дабаа гараг | Сумьяа гараг | Саран үдэр |
Хоёр дахь үдэр (2) | Гарагай гурбан | Мигмар гараг | Ангараг гараг | Гал үдэр |
Гурав дахь үдэр (3) | Гарагай дүрбэн | Һагба гараг | Буд гараг | Усан үдэр |
Дөрөв дэх үдэр (4) | Гарагай табан | Пүрбэ гараг | Бархасбади гараг | Модон үдэр |
Тав дахь үдэр (5) | Гарагай зургаан | Баасан гараг | Сугар гараг | Төмөр үдэр |
Хагас сайн үдэр (6) | Гарагай долоон | Бимба гараг | Санчир гараг | Шороон үдэр |
Бүтэн сайн үдэр (7) | Гарагай нэгэн | Нима гараг | Адьяа гараг | Наран үдэр |