Дмитрий Иванович Менделеев

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
Дмитрий Иванович Менделеев
Дмитрий Иванович Менделеев
portrait
Түрэһэн үдэр: 27 январиин (8 фералиин) 1834 оной[1][2][…]
Түрэһэн газар:
Эрхэтэнэй харьяалал:
Наһа бараһан үдэр: 20 январиин (2 фералиин) 1907 оной[1][5][…] (72 наһатай)
Наһа бараһан газар:
Гарай үзэг: Изображение автографа

Дмитрий Иванович Менделеев ( 1834 оной 2 һарын 8 [Хуушан стиль 1 һарын 27], Тобольск —  1834 оной 2 һарын 2 [Хуушан стиль 1 һарын 20], Санкт-Петербургын ехэ һургуулиин профессор; Эзэн хаанай Санкт-Петербургын Эрдэм Ухаанай Академиин сурбалжалагша-гэшүүн. Үелхэ системэдэ хуби нэмриеэ оруулжа байһан хүнүүдһээ илгарха тэрэнэй амжалтын онсолиг, тухайн үедэ нээжэ элирүүлээгүй байһан элементнүүдэй шэнжэ шанарые тодорхойлжо шадаһан ябадал юм.

Намтар

Дмитрий Иванович Менделеев Сибириин Тобольскдо 1834 оной 2 һарын 8-до Иван Павлович Менделеев, Мария Дмитриевна Менделеева хоёрой (басаганай обогынь Корнильева) хүбүүн болон түрэбэ. Менделеев бүлынгээ арбан долоодохи [6] (ондоо мэдээсээр, арбан дүрбэдэхи[7]) одхон хүбүүн байгаа. Тэрэнэй үбгэниинь Павел Максимович Соколов поп байгаа[8]. Иван Павлович Менделеев, аха дүүнэрэй хамтаар үнэн алдарта семенарида һууха ябасадаа шэнэ обогтой болоһон байна[9]. Менделеев багаһаа үнэн алдарта шажантан боложо хүмүүжэһэн байгаа. Эсэгэнь гимназида хүмүүнлигэй ухаан, улас түрэ, философи багшалдаг байһаншье һаа, һоxоp боложо багшын албан тушаалһаан арсаха үедэ гэртээ ехэ санхүүгэй бэрхэшээл тулгардаба. Тэрэнэй ушарһаа, эхэнь урид гэр бүлээрээ ажаллуулажа байһан шилын үйлэдбэриие дахин һэргээн ашаглалтанда оруулба. 13 наһатай байхадань эсэгэнь наһа баража, эхын үйлэдбэри галда шатаһанай һүүлдэ[10] Менделеев Тобольскын гимназида һуралсаба.

1849 ондо Менделеевые дээдэ болбосорол эзэмшүүлхын тулада, эхэнь тэрэниие Сибирьһээ Москвагай ехэ һургуули тэрэниие хүлеэжэ абаагүй тула, эжы хүбүүн хоёр Санкт Петебургта ерэжэ, уламаар эсэгынгээ түгэсһэн ехэ һургуули болохо Гол педагогой хүреэлэндэ 1850 ондо ороһон байна. Һургууляа түгэсһэнэй һүүлдэ сүрье үбшэнтэй болохонь оношологдон, тодорхой болоһоной уламһаа, Симферополиин нэгэдүгээр гимназиин шэнжэлхэ ухаанай ахлаха мастер зэргэтэй болоһон ба 1857 ондо Санкт Петебургта бүрин эдэгэжэ бусажа ерэһэн байна.

1862 ондо Менделеев Феозва Никитична Лещеватай гэрлэбэ. 1876 ондо Менделеев Анна Ивановна Поповада дурлажа тэрэндэ гэрлэхэ һанал табиһан ба зүбшөөгүй бол, амяа хорлоно гэжэ занан айлгажа байгааАлександр Блоктой гэрлэһэн байна. Тэрэниие нэгэдэхи гэрлэлтэ гү, али Фоезвагай үхибүүд Ольга, Владимир хоёр бол Аннаһаа, Иван болон хоёр эхир үхибүүдтэй болобо.

Менделеев 1907 ондо Санкт-Петербург хотодо пневмониһаа нүгэшэжэ, Волковское булашада хүдөөлүүлһэн байна[12].

Дурасхал 

Дмитрий Иванович Менделеевэй дурасхалаар үелхэ системэ, үелхэ системын 101-дэхи элемент болохо сасарга эдэбхитэй менделевий гэжэ нэрлэһэн байна.

Тэрэнэй гадна, Менделеевэй нэрэмжээр олон юумэн нэрлэһэн байна:

  • Менделеевск хото (Татарстан)
  • Менделеево, Москвагай можо
  • Менделеево түмэр замай үртөө (Пермиин хизаар).
  • Менделеевской метрогой үртөө (Москва).
  • Менделеево микрорайон (Тобольск).
  • Менделеевэй һуурин (Хабаровскын хизаар).
  • Кыргызстанда Менделеевэй мүльһэн гол
  • Менделеевэй нюруу
  • Кунашир аралда Менделеевэй галта уула
  • Менделеев (2769) астероид
  • Һара дээрэхи һолирой тогоониие Менделеевэй тогоон гэжэ нэрлэһэн байна.
  • СССР-эй шууданай марка, 1934 он

    шууданай марка,
    1934 он

  • СССР-эй шууданай марка, 1951 он

    СССР-эй шууданай марка,
    1951 он

  • СССР-эй шууданай марка, 1957 он

    СССР-эй шууданай марка,
    1957 он

  • СССР-эй шууданай марка, 1969 он

    СССР-эй шууданай марка,
    1969 он

  • Оросой шууданай марка, 2009 он

    Оросой шууданай марка,
    2009 он

  • Үелхэ хуулиие нээһэнэй зуун жэлэй ойдо зорюулһан шууданай блок

    Үелхэ хуулиие нээһэнэй зуун жэлэй ойдо зорюулһан шууданай блок

  • Эрдэмтэнэй нүгшэһэнһээ 100 жэлэй ойдо зорюулһан маркатай түрүүшын үдэрэй конверт (2007 он). Испани

    Эрдэмтэнэй нүгшэһэнһээ 100 жэлэй ойдо зорюулһан маркатай түрүүшын үдэрэй конверт (2007 он). Испани

Зүүлтэ

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Чугаев Л. Менделеев, Дмитрий Иванович (рус.) // Новый энциклопедический словарь — СПб.: 1915. — Т. 26. Мацеевский — Молочная кислота. — С. 263—269.
  2. ↑ Чельцов И., В. К. Менделеев, Дмитрий Иванович (рус.) // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1896. — Т. XIX. — С. 82—85.
  3. ↑ 3,0 3,1 Менделеев Дмитрий Иванович // Большая советская энциклопедия (рус.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  4. ↑ https://www.biography.com/people/dmitri-mendeleyev-9405465
  5. ↑ 5,0 5,1 group of authors Mendeléeff, Dmitri Ivanovich (англ.) // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm — 11 — New York City, Cambridge: University Press, 1911.
  6. ↑ Сторонкин А. В., Добротин Р. Б. Летопись жизни и деятельности Д. И. Менделеева. М.: 1984. С. 21
  7. ↑ Ходаков Ю. В. Общая и неорганическая химия: пособие для учителей. М.: 1959. С. 68
  8. Подушков Д. Л. Удомельские корни Дмитрия Ивановича Менделеева. Удомельская старина. 2004. № 35
  9. ↑ Летопись жизни и деятельности Д. И. Менделеева. Л.: Наука, 1984
  10. ↑ Валентин Иванович Стариков. Д. И. Менделеев. Средне-Уральское книжное изд-во, 1984. С. 36.
  11. 2015-12-17 үдэртэ хандаһан.
  12. ↑ Могила Д. И. Менделеева на Волковском кладбище СПб
«Дмитрий Иванович Менделеев» РУВИКИ-дэ заатагүй байха үгүүлэл 1000 эгээл шухала үгүүлэлнүүдэй нэгэн юм. Энэниие дэлгэрэнгы болгожо туһалхада болоно!
"https://bxr.ruwiki.ru/w/index.php?title=Дмитрий_Иванович_Менделеев&oldid=78303" хуудаһанһаа абтаһан