Горлог мүрэн
Горлог мүрэн | ||
---|---|---|
Кызыл хотын Горлог мүрэнэй хэһэг | ||
Шудхан юумэн | Абакан гол, Турухан гол | |
Эхин | Шэшгэд гол | |
Урдан гаралга | Карын тэнгис | |
Сүнхэрэгэй һаба | 2 580 000 км² | |
Һабын оронууд | Монгол Улас, ОХУ | |
Эгээн утань | 3487 км | |
Гадаргуугай үндэрынь | 619,5 м (эхин) | |
Урьһаса | 19 800 м³/с |
Горлог мүрэн (эвенк. Ионесси «ехэ уһан») — Оросой холбоото уласай нютагаар урдадаг мүрэн юм. Монгол уласай Хүбсэгэл аймагай нютагһаа эхэ абажа, хойто зүгые шэглэн Карын тэнгистэ шудхадаг. Горлог хэмээхэ нэрэнь эвэнк хэлэнэй "Иоанесси" гү, али ехэ мүрэн хэмээхэ үгэһээ гаралтай.
Эхин хэһэгтээ түргэн урдагалтай, ехэ үерлэдэг, ай һабаарань хүн зоной нягташал маша бага. Мүрэнэй дунда хэһэгтэ хэд хэдэн абарга томо уһан сахилгаан станциин далан байха болоод Тайгын бүһээр урдаха замдаа олон шудхалуудые ниилүүлһэнэй дараа жэлэй хахадынь мүльһөөр хушагдаһан байдаг тундрагай бүһээр урдажа, эсэстэнь Карын тэнгистэ шудхана. Һүүлшын жэлүүдтэ дэлхэйн дулаарлгын уламһаа мүнхэ сэбдэг хайлжа байгааһаа мүрэнэй урдаса нэмэгдэхэ хандалгатай байгаа.
Горлог мүрэниинь 2 гол эхитэй, Ехэ Горлог гү, али Бий-Хем голынь Тагна уулын хойто хэһэгһээ эхэ абадаг боло Шэшгэд гол гү, али Каа-Хем голынь Хүбэсгэл аймагай Дархадын хотгорһоо эхэ абана. Дархадын хотгорын нариин амһарынь мүльһэн голоор хашагдаһан байһан болоод ойролсоо оршохо Хүбэсгэл нууртай хэмжээгээрээ зэрэгсэхүйсэ мүльһэн нуур байһан болоод тэрэнь хайлһанай уламһаа Шэшгэд гол үүдэһэн болохонь һүүлшын үеын судалгаагаар тодорхой болоо.