Арал тэнгис

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
Арал нуур
Файл:Aral sea 2000-2009.gif
2000-2009 оной хоорондо абтаһан дахуул зурагууд
Координатууд 41°40′ с. ш. 50°40′ в. д.GЯO
Маяг Шудхан юумэн Сырдарья, Амударья
Һабын оронууд Казахстан, Узбекистан
Гадаргуугай дэбисхэр 8300[1] км2
Уһанай багтаса 1500—2000 км3<
Һууринууд Аральск, Муйнак, Казахдарья

Арал тэнгис (монг. Арал тэнгис, узбегээр Orol dengizi) гээшэ Түб Азида, Амударья, Сырдарья мүрэнэй голдорилые хубилжа урасхаһантай холбоотой юм.

1960 ондо 68,000 км² талмайтай, 1100 км³ талмай 28,687 км², 2004 ондо 17,160 км² боложо багадхаһан ба 1960-аад ондо 10 гр/л байһан уһанай дабһажалта, мүн үедэ 45 гр/л боложо нэмэгдэбэ. Орос, Казахстан, Узбекистан болон ОУХН-ын холбогдохо байгуулгын оролсоотойгоор Арал тэнгис, тэрэнэй һаба газарые хамгаалха, нүхэн һэргээхэ арга хэмжээе 2010-2015 хоорондо эхинэй шатанда хэрэгжүүлхээр болоо. Шэнжэлэгшэдэй үзэжэ байдагаар Амударья, Сырдарья мүрэнэй голдорилые һэргээн урасхаһаншье уһанай нюруунь наанадажа хоер зуун жэлэй һүүлдэ хуушан хэбэндээ ороно, тэрэнэй ай һаба газарай экологи нүхэн һэргэхэгүй, хэтэрхэй оройтоһон арга хэмжээ гээд үзэжэ байна.

Зүүлтэ

  1. Данные 2015 г. Аральское море
  2. van der Leeden, Troise, and Todd, eds., The Water Encyclopedia. Second Edition. Chelsea, MI: Lewis Publishers, 1990, p. 196.
Aral Sea.gif