Мархеев Михаил Фёдорович

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
Рувикидэ иимэ обогтой ондоо хүнүүд тухай үгүүлэлнүүд бии Мархеев.
Мархеев Михаил Фёдорович
Marheev M F 2.jpg
Түрэһэн һара/үдэр 1920 оной августын 15
Түрэһэн газар Эрхүүгэй можын, Качугай аймагай, Босогол һуурин
Наһа бараһан һара/үдэр 1994 оной январиин 16
Наһа бараһан газар Москва хото
Хамаадал  СССР
Сэрэгэй түрэл янзань танкын сэрэгүүд
Алба хэһэн жэлнүүд 1940—1970
Нэрэ зэргэ
Полковник
Дайн/байлдаан Эсэгэ Ороноо хамгаалгын Агууехэ дайн
Шангууд ба шагналнууд
Герой Советского Союза
Орден Ленина Орден Отечественной войны I степени Улаан Одоной орден «Дайшалхы габьяагай түлөө» медаль
Юбилейная медаль «За доблестный труд (За воинскую доблесть). В ознаменование 100-летия со дня рождения Владимира Ильича Ленина» Медаль «За оборону Кавказа» Медаль «За победу над Германией в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг.» SU Medal Twenty Years of Victory in the Great Patriotic War 1941-1945 ribbon.svg
SU Medal Thirty Years of Victory in the Great Patriotic War 1941-1945 ribbon.svg SU Medal Forty Years of Victory in the Great Patriotic War 1941-1945 ribbon.svg SU Medal Veteran of the Armed Forces of the USSR ribbon.svg SU Medal 30 Years of the Soviet Army and Navy ribbon.svg
SU Medal 40 Years of the Armed Forces of the USSR ribbon.svg SU Medal 50 Years of the Armed Forces of the USSR ribbon.svg SU Medal 60 Years of the Armed Forces of the USSR ribbon.svg SU Medal 70 Years of the Armed Forces of the USSR ribbon.svg
Медаль «За безупречную службу» 1-й степени
Нагрудный знак «25 лет победы в Великой Отечественной войне»

Мархеев Михаил Фёдорович (1920 оной августын 15 түрэһэн, Эрхүүгэй можын, Качугай аймагай, Босогол һуурин — 1994 оной январиин 16 наһа бараһан, Москва хото) — зүблэлтэ гүрэнэй сэрэгшэ, танкист, Эсэгэ Ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнда хабаадагша, Зүблэлтэ Холбооной Баатар (1944 он), Полковник (1975).

Намтар

[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Үхибүүн ба эдир наһан[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Эрхүү можын мүнөөнэй Качугай аймагай Босогол һууринда 1920 оной августын 15-да түрэһэн. Буряад. 1937 ондо Чептыхой һууринда (Качугай аймаг) 7 классай һургуули дүүргээд, 1940 ондо Буряад ороной Кяхта хотодо бодолго гэгээрүүлгын һургуули дүүргээ.

Дайнай урдахи албан[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Сэрэгэй албанда 1940 оной сентябрь һараһаа. 1941 оной июнь болотор автоунаагай полкдо (Алас Дурна зүгтэ) алба хаагаа. Ульяновскын танкын училищи 1941 оной декабрь һарада дүүргээ. Һуралсалай танкын 19-дэхи полкдо Т-34 танкын захиралаар (Свердловскын можын, Доодо Тагил хотодо) алба гараа.

Эсэгэ Ороноо хамгаалгын Агууехэ дайн[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнда хабаадагша: 1942 оной октябрь һараһаа — 1943 оной февраль һара болотор — тусгаар танкын 488-дахи бригадын взводой захирагша (Закавказска ба Хойто Кавказай фронтнууд). Кавказ хамгаалгын байлдаануудта хабаадаһан. Тэрэ 1943 оной январиин 12-то шархатаһан байна.

1943 оной март-июль һарануудта һуралсалай танкын 6-дахи полкын (Горький хотодо) взводой захирагшаар ябаһан.

1943 оной июль һараһаа 1945 оной апрель болотор торгон сэрэгэй тусгаар сүмэлэн гаралгын танкын 15-дахи полкын (Воронежско, 1-дэхи Украинска, 1-дэхи ба 2-дохи Прибалтийска фронтнуудай) взводой болон ротын захирагша байгаа. Тэрэ Зүүн эрьедэхи Украиные сүлөөлэлгэ, Киевэй добтолгын сэрэгэй ябуулгада, Беларусь болон Балтиин шадарай оронуудые сүлөөлэлгын, дайсанай курляниин бүлэгые бүһэлжэ хааха ябуулгада хабаадаһан байна. 1943 оной ноябриин 11-дэ тэрэ снарядата сохюулжа, бүтүү гэмтэл абаһан байха юм. Бүхыдөө дайнай үедэ хоёр дахин шархатаһан, нэгэ дахин снарядаар сохигдожо бүтүүгээр гэмтэһэн байна.

Баатаршалга[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Илангаяа Зүүн эрьедэхи Украиные сүлөөлэлгын тулалдаануудта шалгарһан байна. Тэрэнэй ударидажа байһан КВ танкын экипаж 1943 оной сентябриин 13-15-ай үдэрнүүдтэ Венеславовка һууринай хажууда (Украинын Полтавын можо Гадячиин аймагта) бүһэлэлтэ соо дайлалдахадаа, дайсанай нэгэ танк, хоёр томо буу, хоёр пулемёт усадхаһан байна. 1943 оной сентябриин 13-да байлдаанай үедэ гар руугаа шархатаһаншье һаа, байлдаагаа үргэлжэлүүлһэн байна. Днепр мүрэниие түрүүшүүлэй тоодо дайлалдан гаталжа гараһан байна. Тэрэнэй танк 1943 оной октябриин 12-то Днепр мүрэнэй баруун эрьеын Агууехэ Букрин һууринда (Украинын Киевэй можо Мироновой аймаг) эгээл түрүүн сүмэрэн оробо[1].

СССР-эй Дээдын Зүблэлэй Президиумэй 1944 оной январиин 10-ай «Улаан Сэрэгэй генералнуудта офицернуудай, сержантнуудай болон юрын алба хаагшадай бүридэлдэ Зүблэлтэ Холбооной Баатарай нэрэ зэргэ олгохо тухай» Зарлигаар «немец булимтарагшадтай фронтдо тэмсэхэ үедөө захиралгын дайшалхы даабаринуудые жэшээтэ бэрхээр дүүргэһэнэйнгээ түлөө, тиихэдээ харуулһан шэн зоригой ба баатаршалгын түлөө» торгон сэрэгэй ахалагша лейтенант Мархеев Михаил Фёдоровичто Зүблэлтэ Холбооной Баатарай үндэр нэрэ зэргэдэ хүртэжэ Ленинэй орденоор болон «Алтан Одон» медаляар шагнагдаһан байха юм[1].

Дайнай һүүлээрхи албан[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Тэрэ 1949 ондо хуягта танкын ба оньһо механизмын хүсэтэй сэрэгэй академи дүүргээ. Танкнуудай полкын штабай даргын орлогшоор (Үбэр Байгалай сэрэгэй тойрогто) болон танкын батальонуудай захиралаар (Үбэр Байгалай сэрэгэй тойрогто, Германидахи Зүблэлтэ хүсэнүүдэй бүлгэмдэ ба Киевэй сэрэгэй тойрогто) алба хэһэн байна.

1955—1960 онуудта Ждановай нэрэмжэтэ түмэр үйлэдбэрилгээр дээдэ һургуулиин сэрэгэй таһагта тактикын багша, 1960—1962 онуудта Днепропетровскын түмэр үйлэдбэрилгээр дээдэ һургуулиин сэрэгэй таһагта тактикын багша, 1962 онһоо Москвагай авиационно дээдэ һургуулиин сэрэгэй таһагта сэрэгэй ниитэ һуралсалда бэлэдхэлэй ахамад багша. 1970 оной июль hараhаа подполковник М. Ф. Мархеев сэрэгэй нөөсэдэ гараа.

Сэрэгэй һүүлдэхи ажал[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Сэрэгһээ табигдаад, 1971 оной июнь болотор Москвагай авиационно дээдэ һургуулиин сэрэгэй таһагта багшаар хүдэлөө. 1975—1976 онуудта Москва хотын Фрунзын аймагай Пионернүүдэй ордондо инструктор-методистаар, 1976 оной май-июль һарануудта — мэргэжэлэй училищида сэрэгэй таһагай хүтэлбэрилэгшөөр, 1978—1981 онуудта «Союзаттракцион» гэһэн эблэлэй тусхай үйлэдбэриин комбинадай ахамад ударидагшаар, инженерээр хүдэлөө.

Москва хотодо ажаһуугаа. 1994 оной январиин 16-да наһа бараа. Москва хотын Митинскын хүүр газарта хүдөөлүүлэгдэнхэй.

Шагналнууд

[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]
  • Зүблэлтэ Холбооной Баатар (03.06.1944)[1];
  • Ленинэй орден (03.06.1944);
  • Эсэгэ Ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнай I шатын орден (06.04.1985)[2];
  • Улаан Одоной орден (30.12.1956);
  • медальнууд.

Дурасхаал

[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]
  • Босогол һууринай гудамжа Баатарай нэрээр нэрлэгдээ
  • Мариуполь хотын Приазовиин гүрэнэй техническэ ехэ һургуулиин байшан соо М. В. Мархеевта зорюулагдаһан дурасхаалай самбар тодхогдонхой
  • Эрхүү можын Качугай аймагай Бага Голы һууринда һургуулиин байшан соо дурасхаалай самбар тодхогдоо.

Ажаглалта

[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]
  1. ↑ 1 2 3 Наградные документы в электронном банке документов «Подвиг народа» (архивные материалы Центрального архива Министерства обороны Российской Федерации. Ф. 33. Оп. 686043/793756. Д. 47/30. Л. 25/219, 220)..
  2. ↑ Карточка награждённого к 40-летию Победы в электронном банке документов «Подвиг народа»..

Үшөө тиихэдэ харагты

[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]
  • Буряад сэрэгшэд, Зүблэлтэ Холбооной Баатарнууд.

Ссылкэнүүд

[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]
"https://bxr.ruwiki.ru/w/index.php?title=Мархеев_Михаил_Фёдорович&oldid=190980" хуудаһанһаа абтаһан