Вакарин Изот Антонович
| Вакарин Изот Антонович | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||
| Түрэһэн һара/үдэр | 1911 оной сентябриин 14 | |||||
| Түрэһэн газар | Оросой эзэн хаанта гүрэн, Үбэр Байгалай можо, Дээдэ Үдын хушуун, Петровск-Забайкалиин аймаг, Элһэтэ һуурин. | |||||
| Наһа бараһан һара/үдэр | 1945 оной сентябриин 21 | |||||
| Наһа бараһан газар |
Каунас, Литвагай ССР |
|||||
| Хамаадал |
 СССР |
|||||
| Сэрэгэй түрэл янзань | ябаган сэрэг | |||||
| Алба хэһэн жэлнүүд | 1941 он—1945 он | |||||
| Нэрэ зэргэ | ||||||
| Дайн/байлдаан | Эсэгэ Ороноо хамгаалгын Агууехэ дайн | |||||
| Шангууд ба шагналнууд |
|
|||||
Вакарин Изот Антонович (1911 он—1945 он) — Ажалшад-Таряашадай Улаан Сэрэгэй майор, Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнда хабаадагша, Зүблэлтэ Холбооной Баатар (1944 он).
Намтар
Изот Вакарин 1911 оной сентябриин 14-дэ Оросой эзэн хаанта гүрэнэй Үбэр Байгалай можын Дээдэ Үдын хушуунай Петровск-Забайкалиин аймагай Элһэтэ һууринда (мүнөөнэй Үбэр Байгалай хизаарай Петровск-Забайкалиин аймагта) таряашанай гэр бүлэдэ түрэһэн юм.
Эхин һургуулияа дүүргээд, түрэл нютагтаа хүдэлмэрилөө. Вакарин 1936 ондо Улаан-Үдэ хотодо нүүжэ ерээд, радиостанциин харуулай даргаар, алхата дарханаар, Улаан-Үдын локомотив-вагон заһабарилгын заводто котельщигээр ажаллаа.
Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайн
1941 ондо Вакарин Ажалшад-Таряашадай Улаан Сэрэгтэ алба хаахаяа татагдаа. 1942 оной январь һарада Үбэр Байгалай сэрэгэй тойрогой бага зэргын лейтенантнуудай түр һургуули дүүргээ. 1942 оной январь һараһаа Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнай фронтнуудта ябаа. Калининай, Балтиин далай шадарай 1-дэхи, Баруун, Белорус 3-дахи фронтнуудта болоһон тулалдаануудта хабаадалсаа. Калининай можын Белый хото шадар болоһон байлдаануудта хабаадаа. Шархатаһан байгаа.
Вакарин 1943 ондо ахамад лейтенантын нэрэ зэргэдэ хүртөө, тэрэнэй һүүлээр СССР-эй 43-дахи армиин буудалгын 262-дохи дивизиин буудалгын 940-дэхи полкын буудалгын 8-дахи ротын захирагша болоһон. Смоленскын можын Демидов хото болон Руднянскын аймагые сүлөөлхэ үедэ шалгараа[1].
1943 оной сентябриин 21-дэ Вакаринай рото Демидов руу орожо, һөөргөө бусажа байһан немецүүдэй хэсэгүүдые мүрдэжэ, хойноһоонь дахаба. Тэрэл үдэрэйнгөө үдэшэ баруун захада һуури эзэлжэ үлэһэн байна. Һүниндөө ротын байрлаһан газарые дайсан булюу тоотой сэрэгүүдээрээ угтан, добтолго хэбэ. Гардалдан тулалдалгын үедэ Вакарин өөрөө дайсанай 9 сэрэгшэ болон офицернүүдые хороогоо. Энэ тулалдаанда рото 60-аад немец сэрэгшэд болон офицернүүдые алажа, байра һуурияа үлөөжэ шадаһан байна. Сентябриин 22-то Демидов һуурин дайсанһаа дууһан гүйсэд сүлөөлэгдэбэ. Зүблэлтэ сэрэгүүдэй саашанхи добтололго хэхэ үедэ Вакаринай рото Руднянскын аймагай Зятевка, Хожан, Сапцы гэһэн һуурин газарнуудые сүлөөлһэн байха юм. Октябриин 3-да Сапцын түлөө байлдаанай үедэ Вакарин өөрынгөө мэдэлдэ байһан сэрэгшэдтэй хамта сэрэгэй маневр хэжэ, тосхон эзэлээ, 24 сагай туршада тэрэниие аршалан барижа, немецүүдэй табан контр-добтололгые гэдэргэнь сохиһон байна. Байлдаанай үедэ Вакарин нюрга руугаа шархатаа, тиигэбэшье, байлдаанай талмайһаа гарангүй, ротынгоо дайшалхы ябадал ударидан хүтэлжэ үргэлжэлүүлһэн байна[1].[2].
Витебск хото шадар болоһон байлдаануудта Вакарин үшөө нэгэ дахин хүндөөр шархатаад, 1944 оной июль һарада амаралта абажа, нэгэ хэды саг соо байхаар Улаан-Үдэеэ бусажа ерэбэ. Амаралтынгаа һүүлээр Вакарин Смоленскын сэрэгэй комендантаар томилогдоо, теэд уданшьегүй фронт руу мордоһоншье һаа, частьдаа хүрөөгүйдөө, ара талын нүүдэл 421-дэхи госпитальдо ороһон байна. Эдэгэһэнэйнгээ һүүлдэ Белорус 3-дахи фронтын 39-дэхи армиин торгон сэрэгэй буудалгын 5-дахи корпусой бүридэлдэ дайлалдаагаа үргэлжэлүүлээ. Литвагай ССР-ые сүлөөлхэ үедэ онсо шалгаржа, тэрэнэйгээ түлөө торгон сэрэгэй майорой нэрэ зэргэдэ хүртэһэн юм.
Балтиин далай шадарай байлдаануудай үедэ Вакарин дахяад хүндөөр шархатаба. 1945 оной сентябриин 21-дэ Изот Вакарин Каунасай сэрэгэй эмнэлгын ВГ 1145 газарта яһан тархиин бүтүү гэмтэлһээ боложо наһа бараһан байна[3][1].
Шагналнууд
- СССР-эй Дээдын Зүблэлэй Президиумэй «Улаан Сэрэгэй захирагшадай ба юрын алба хаагшадай бүридэлдэ Зүблэлтэ Холбооной Баатарай нэрэ зэргэ олгохо тухай» 1944 оной июниин 4-эй Зарлигаар «немец булимтарагшадтай фронтдо тэмсэхэ үедөө сэрэгэйнгээ хэсэгые дүршэлтэй бэрхээр ударидажа захирһанайнгаа түлөө, тиихэдээ тулалдануудта харуулһан шэн зоригой ба баатаршалгын түлөө» торгон сэрэгэй ахалагша лейтенант Изот Вакарин Зүблэлтэ Холбооной Баатарай үндэр нэрэ зэргэдэ хүртэжэ, Ленинэй орденоор болон №3670 дугаарай «Алтан одон» медаляар шагнагдаһан[2]
- Улаан Тугай (30.09.1943)[4] болон Улаан Одоной (20.12.1942) орденуудаар[5], болон хэдэн медаляар мүн лэ шагнагдаһан байгаа.
Дурасхаал
- Вакаринай нэрээр Демидов болон Улаан-Үдэ хотын гудамжанууд нэрлэгдэнхэй
- Элһэтэ һууринда нютагаархидайнь оролдолгоор Баатарай сээжэ бэеын дүрсэ тодхогдоһон юм[1].
Ном зохёол
- Герои Советского Союза: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии И. Н. Шкадов. — М.: Воениздат, 1987. — Т. 1 /Абаев — Любичев/. — 911 с. — 100 000 экз. — ISBN отс., Рег. № в Российская книжная палата 87-95382
- Алешкин А. М. Сердцем на амбразуру. — Иркутск, 1976.
- Криченивкер Е. М. Золотые Звезды воинов Бурятии. — Улан-Удэ, 1968.
Ажаглалтанууд
- ↑ 1 2 3 4 Вакарин Изот Антонович. Сайт «Герои страны».
- ↑ 1 2 Наградные документы в электронном банке документов «Подвиг народа» (архивные материалы Центрального архива Министерства обороны Российской Федерации. Ф. 33. Оп. 686043/793756. Д. 49/8. Л. 10/56—58).
- ↑ Информация в электронном банке документов Мемориал (электронный архив)
- ↑ Наградные документы в электронном банке документов «Подвиг народа» (архивные материалы Центрального архива Министерства обороны Российской Федерации. Ф. 33. Оп. 682526. Д. 1599. Л. 2, 12, 13).
- ↑ Наградные документы в электронном банке документов «Подвиг народа» (архивные материалы Центрального архива Министерства обороны Российской Федерации. Ф. 33. Оп. 682526. Д. 195. Л. 1, 7, 8).