Асеев Григорий Сафронович

Асеев Григорий Сафронович
Асеев Григорий Сафронович
Түрэһэн һара/үдэр	1920 оной майн 5
Түрэһэн газар	РСФСР-эй Омскын губерниин Кривоозернын аймагай Кокчетавай хошуунай Петропавловка һуурин
Наһа бараһан һара/үдэр	1944 оной октябриин 16
Наһа бараһан газар	Хибергнесет хушуун шадар,; Норвеги
Хамаадал	СССР
Сэрэгэй түрэл янзань	Далайн сэрэгэй флодой авиаци
Алба хэһэн жэлнүүд	1939 он—1944 он
Нэрэ зэргэ	Торгон сэрэгэй ахалагша сержант
Хуби	Хойто зүгэй флодой Агаарай сэрэгтэ хүсэнүүдэй минын ба тэһэрдэг һомото торгон сэрэгэй 9-дэхи авиационно полк
Дайн/байлдаан	Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайн
Холбоонууд	Торгон сэрэгэй подполковник ; Сыромятников Борис Павлович; Торгон сэрэгэй майор ; Скнарёв Александр Ильич

Григо́рий Сафро́нович Асе́ев (1920 оной майн 5 — 1944 оной октябриин 16) — Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнай үеын тэһэрдэг һомо зөөдэг авиациин зүблэлтын ниидэгшэ, Зүблэлтэ Холбооной Баатар (5.11.1944). Торгон сэрэгэй ахалагша сержант (2.02.1944)^[1]

Намтар

1920 оной майн 5-да Омскын губерниин Кривоозернын аймагай Кокчетавай хошуунай Петропавловка һууринда (мүнөө — Казах Уласай Хойто-Казахстанай можын Айыртаус аймагтахи һуурин) таряашанай бүлэдэ түрэһэн. Украин яһатан.

1930 ондо түрэлхидтэеэ Буряад орон руу, Улаан-Үдэ хото зөөжэ ерэһэн. 1939 ондо түмэр замай 65-дахи дунда һургуули дүүргээд, Эрхүүгэй политехникын дээдэ һургуулида ороо. Теэд тэндээ һураха аргагүй байшоо.

1939 оной намар Улаан сэрэгтэ татагдажа, Алас Дурна зүг руу эльгээгдээ. 1940 ондо Номгон далайн флодой Агаарай сэрэгтэ хүсэнүүдэй доодо зэргын авиамэргэжэлтэдэй нэгэдэмэл һургуули түгэсхэжэ, агаарай буудагшын мэргэжэл олоһон юм. Номгон далайн флодой Агаарай сэрэгтэ хүсэнүүдэй минын ба тэһэрдэг һомото 4-дэхи авиаполкдо агаарай буудагша-радистаар алба хаагаа. 1944 онһоо ВКП(б)-гэй гэшүүн.

Эсэгэ ороно хамгаалгын Агууехэ байлдануудта 1942 оной январь һараһаа — Хойто зүгэй флодой Агаарай сэрэгтэ хүсэнүүдэй минын ба тэһэрдэг һомото 5-дахи, 1942 оной ноябрь һараһаа - 24-дэхи (1943 оной май һараһаа - торгон сэрэгэй 9-дэхи) авиаполкдо агаарай буудагша-радистаар алба хаагаа. Ахалагша лейтенант Казаковой, лейтенант Агафоновой дайшалхы бүлэгүүдтэ, саашадаа эрхим буудагша - радистнарай нэгэн байһан тула — полкын захирагша подполковник Сыромятниковтай ниидэһэн.

Хойто зүгэй флодой Агаарай сэрэгтэ хүсэнүүдэй минын ба тэһэрдэг һомото торгон сэрэгэй 9-дэхи (Хойто зүгэй флодой Агаарай сэрэгтэ хүсэнүүдэй минын ба тэһэрдэг һомото агаарай дивизиин) агаарай буудагша-радист дайнай жэлнүүдтэ дайшалхы 81 ниидэлгэдэ, тэһэрдэг һомо хэрэглэлгэтэй 23 добтолгодо, унаа тээбэри шэнгүүлгэдэ 4 дахин, дайсанай далайн харуулай 2 онгосо, каботажно онгосо, 7 мотобот шэнгүүлгэдэ хабаадаа, дайсанай истребитель өөрөө буудажа усадхаа. Зүблэлтэ сэрэгүүдэй Петсамо-Киркенессэй добтолгын ябуулгада онсо шалгарһан^[2].

1944 оной октябриин 16-да Хибергнесет (Норвеги, норв. eller Kibergneset) хушуун шадар дайсанай онгосонуудта дүтэлжэ ябатараа, тэһэрдэг һомо зөөдэг самолёт буудуулһан юм. Минын ба тэһэрдэг һомото агаарай полкын захирагша подполковник Сыромятников Б. П. полкын майор штурман Скнарёв А. И. ба торгон сэрэгэй ахалагша сержант агаарай буудагша-радист Асеев В. С. гэһэн бүридэлтэй Хойто зүгэй флодой Агаарай сэрэгтэ хүсэнүүдэй минын ба тэһэрдэг һомото торгон сэрэгэй 9-дэхи авиационно полкын шатаһан самолёдой экипаж тэһэрдэг һомо унагаажа, дайсанай унаа тээбэри шэнгээбэшье, сэрэгэйнгээ уялга гүйсэд дүүрэн дүүргээд, өөһэдөө баатарай үхэлөөр үхэһэн байна^[2].

СССР-эй Дээдын Зүблэлэй Президиумэй 1944 оной ноябриин 5-най Зарлигаар фашис булимтарагшадтай болоһон байлдаануудта харуулһан эрэлхэг зориг, баатаршалгын түлөө торгон сэрэгэй ахалагша сержант Григорий Сафронович Асеевта наһа бараһанайнь удаа Зүблэлтэ Холбооной Баатар гэһэн нэрэ зэргэ олгогдоо һэн^[2].

Шагналнууд

«Алтан Одон» медаль (1944 оной ноябриин 5)^[2]
Ленинэй орден (1944 оной ноябриин 5)
Улаан Тугай орден (1943 оной октябриин 29)
Эсэгэ Ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнай II шатын орден (1943 оной февралиин 4)
Улаан Одоной орден (1943 оной апрелиин 22)

Дурасхаалта газарнууд

Зүблэлтэ Холбооной Баатар гэһэн нэрэ зэргэдэ хүртэһэн Хойто флодой 53 лётчигуудай дунда Г.С.Асеевэй сээжэ бэеын дүрсэ Сафоново тосхондо табигдаа.
Улаан-Үдэ хотын гудамжа болон тэрэнэй дүүргэһэн 65-дахи һургуули Г.С.Асеевэй нэрэ зүүдэг.
Эхэ эсэгэтэеэ ажаһуудаг байһан, амаралтада ерэһэн Карымска станциин нэгэ гудамжа тэрэнэй нэрээр нэрлэгдэhэн байна.
Эрхүүгэй политехническэ дээдэ һургуулида Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнда унаһан багшанар болон һурагшадай дурасхаалай хүшөө дээрэ Г.С.Асеевэй нэрэ һиилэгдэнхэй.

Ажаглалта

↑ Морские лётчики — Герои Советского Союза. Асеев Григорий Сафронович. // «Морской сборник». — 2016. — № 9. — С.82.
↑ ¹ ² ³ ⁴ Наградные документы в электронном банке документов «Подвиг народа» (архивные материалы ЦВМА. Ф. 33. Оп. 1/1. Д. 769/492. Л. 1, 58—62).

Ном зохёол

Герои Советского Союза: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии И. Н. Шкадов. — М.: Воениздат, 1987. — Т. 1 /Абаев — Любичев/. — 911 с. — 100 000 экз. — ISBN отс., Рег. № в Российская книжная палата 87-95382
Бойко В. С. Крылья Северного флота. — Мурманск: Мурманское книжное издательство, 1976. — 317 с.
Герасименко Д. Я., Колкер И. И., Нехорошков Ф. А. Славен героями Северный флот. 30-летию разгрома гитлеровских захватчиков в Заполярье посвящается. — Мурманск: Мурманское книжное издательство, 1974. — 208 с.
Козлов И. А., Шломин В. С. Краснознамённый Северный флот.
Сорокажердьев В. В. Они сражались в Заполярье: Герои Советского Союза, 1939—1945: боевые биографии. — Мурманск: Кн. изд-во, 2007. С. 22. ISBN 978-5-85510-305-2

Ссылкэнүүд

Асеев Григорий Сафронович. Сайт «Герои страны».
Музей ВВС СФ Фотоальбом об истории музея ВВС СФ.
Боевая биография героя Северного флота Григория Асеева.
Герои Бурятии: Асеев Григорий Сафронович.

[1] Морские лётчики — Герои Советского Союза. Асеев Григорий Сафронович. // «Морской сборник». — 2016. — № 9. — С.82.

[ГСС-2] ¹ ² ³ ⁴ Наградные документы в электронном банке документов «Подвиг народа» (архивные материалы ЦВМА. Ф. 33. Оп. 1/1. Д. 769/492. Л. 1, 58—62).

[1]

[2]